Nadzór może również polegać na płynnym betonie. Został nakręcony na ogromnym terenie przez ukraińską parę artystów, Adę Rybachuk i Volodymyra Melnichenko, z których obaj pracują od ponad dziesięciu lat. Ponad 200 metrów długości i aż 14 metrów wysokości miała prawie ukończoną „Ścianę Pamięci” na cmentarzu Bajkoj w Kijowie, której motywy mitologiczne i historii świata towarzyszyły żałobnikom w drodze do zaprojektowanego przez nich krematorium.

Śmierć, żałoba, wojna, ciemna strona życia: w 1982 roku praca nie spotkała się z przychylnością władz. Pomnik XXL, wykonany z betonu i ceramiki, został pogrzebany żywcem. Szczególnie skandaliczny i powszechny przypadek tłumienia przez reżim ukraińskiej sztuki sowieckiej.

Rybachuk i Melnichenko walczyli o to, by ich prace zostały wyeksponowane, a ich nazwiska musiały zostać wymazane z historii sztuki i pamięci kraju. W 2004 roku jej studio zostało uznane za nielegalne. Zaangażowanie wielu towarzyszy broni również poszło na marne: pierwsza dokumentacja Solidarności pochodzi z 1988 roku. Ostatnio nawet pogodna i nieustraszona Ada Rybachuk złożyła rezygnację, odchodząc w 2010 roku.

Teraz reżyserka Alena Matoczkina, która przed rokiem uciekła do Berlina, postawiła artystce pomnik w swoim dokumencie „Ada”. Starzec spędza czas wśród dużej ceramiki w pracowni, organizując wystawy i publikacje oraz odbierając wideorozmowy od przyjaciół w celu uzyskania porady. Nie pozostawi losu Ady w niepamięci.

„Adę” będzie można zobaczyć w najbliższą sobotę w ramach trzydniowego cyklu filmowego „Ukraina znana nieznana” organizowanego przez Ukraiński Festiwal Filmowy w Berlinie od 21 kwietnia w kinie Acud w Mitte. Seria składa się z pięciu filmów dokumentalnych, które składają hołd artystom zakazanym, tłumionym, uciszanym lub nagłaśnianym przez Rosjan w czasach sowieckich.

Jeszcze zanim armia Putina zacznie bombardować całą Ukrainę w 2022 roku, w Kijowie pojawiły się inicjatywy „dekolonizacji” ukraińskiej sztuki i kultury. Historyk sztuki Oksana Semenek, prowadząca konto na Twitterze „Ukraińska historia sztuki”, przekaże informacje po projekcji filmu dokumentalnego „Malewicz” Wołodymyra Łuckiego i Igora Małachowa (2019) 23 kwietnia.

Kazimierz Malewicz uważany jest za najważniejszego przedstawiciela rosyjskiej awangardy. Jednak malarz „Czarnego kwadratu” i twórca suprematyzmu urodził się w Kijowie jako syn polskich emigrantów. Określał się jako Polak lub Ukrainiec, ale później wolał nie mieć nic wspólnego z narodowością. Film nie tylko śledzi wpływ artysty na światową scenę artystyczną i kulturalną, ale także ujawnia ukraińskie korzenie twórczości Malewicza.

W programie także karpacki wiersz Maxa Rudenki „Obraz na tle gór” z przypadkowo odnalezionym archiwum fotograficznym wiejskiego historyka i fotografika Paraski Pletka-Horetsvet w centrum. oraz „Al Shabibi”, poszukiwania poety o tym samym nazwisku, który w latach 60. i 70. należał do tzw. podziemia Bloomberga. Laureat Pokojowej Nagrody Serge Zahdan wciela się w rolę przewodnika w tej podróży z powrotem do historii literatury.

Cykl rozpoczyna się hołdem złożonym ukraińskiemu mistrzowi ciszy obrazem kompozytora „V. Silvestrov” (2020). W pierwszej i trzeciej części 140-minutowego tryptyku Serhija Bukowsyka widz towarzyszy Valentinowi Silvestrovowi w nagraniach w studio nagraniowe i próby chóru dziecięcego Głos Soto, ciąg dalszy W komunikacji nigdy nie jest zadowolony, głos nie jest słoneczny, nieprzejrzysty, mało zróżnicowany.

W rozmowie z reżyserem – środkowa część filmu – meandrują zdania Silvestrova. Nie udzielał bezpośrednich odpowiedzi. Zamiast tego podchodzi do nich po omacku, cytując Lao Tse, myśląc głośno o „Wieży Babel” Bruegla i tonach decybeli, które nakładamy na uszy. Być może jego czuła, oszołomiona muzyka jest podobnie meandrująca. Mówi, że komponowanie to słuchanie. Ta idea, raz wypowiedziana, staje się kłamstwem. I żeby ziemia tańczyła powolnego walca. Silvestrov skomponował ten walc.

Cicho, prawie szeptem śpiewa swoją wersję ukraińskiego hymnu narodowego. Nekromancja plus cichy obraz Kijowa zimą. Valentin Silvestrov nigdy nie chciał opuszczać kraju, nawet gdy został wydalony ze Związku Kompozytorów ZSRR w 1970 roku za brak socrealizmu w swojej muzyce. Wojna ostatecznie skłoniła 85-latka do opuszczenia skromnego mieszkania w Kijowie, wypełnionego książkami i nutami. Silvestrov również od roku mieszka w Berlinie.