Koszt zmian klimatu planowanych przez Unię Europejską i realizowanych w Polsce będzie astronomiczny. Ponieważ kraj mimo dynamicznego rozwoju wciąż nadrabia zaległości po pięćdziesięciu latach komunizmu, koszty te dotkną przede wszystkim najbiedniejsze warstwy społeczeństwa oraz małe i średnie przedsiębiorstwa.

Ten artykuł został pierwotnie opublikowany w języku angielskim przez Thomasa Grossa Suwerenność opublikowany. Aby przeczytać pełną angielską wersję na Sovereignty.pl, Kliknij tutaj.

Jaki będzie ciężar zmian klimatu w Polsce? Szacunki są bardzo zróżnicowane. Przed wojną na Ukrainie koszt szacowano na 240 miliardów euro do 2030 roku, czyli dwa razy więcej niż średnia UE. [1]. Jednak według prognoz ekonomistów polskiego Banku Pekao realizacja celów klimatycznych do 2030 roku będzie kosztować ponad 527,5 mld euro. Ponadto różnica między przewidywanymi dochodami budżetu państwa z uprawnień do emisji dwutlenku węgla w ramach unijnego systemu handlu emisjami i unijnego wsparcia finansowego z jednej strony, a wydatkami poniesionymi przez Polskę z drugiej ma wynieść co najmniej 300 mld euro . [2]. Według tych samych szacunków, bez unijnego wsparcia koszt zmian klimatu w Polsce wyniósłby co najmniej 400 mld euro, czyli równowartość około 1,8 bln zł.

Inni badacze argumentowali, że środki unijne wspierające Polskę do 2030 r. prawdopodobnie będą stanowić jedynie około 5% całkowitych wydatków. [3]. Ponieważ jednak Komisja ma prawie wszystkie środki dla Polski na okres po 2021 r zostały zablokowaneŁącznie z funduszami na zmiany klimatyczne, naiwnością byłoby mieć nadzieję na europejskie wsparcie w tej dziedzinie. Tak czy inaczej, nawet gdyby te pieniądze ostatecznie zostały nam wypłacone, zdecydowana większość ciężaru zmian klimatu musiałaby zostać poniesiona przez polski budżet, biznes i konsumentów. W związku z tym należy spodziewać się poważnych zawirowań gospodarczych, spadku konkurencyjności polskiej gospodarki oraz silnego niezadowolenia społecznego, co może spowodować ponowne skierowanie kwestii członkostwa Polski w Unii Europejskiej na stół negocjacyjny.

„podatek paragrafowy”

Unia Europejska posiada specjalny system kar finansowych, swego rodzaju „quasi-podatek” nakładany na emitentów gazów cieplarnianych: System Handlu Emisjami (ETS). Oto przykład głównej różnicy między polityką klimatyczną Unii Europejskiej i Stanów Zjednoczonych. Amerykanie nie wprowadzili systemu podobnego do ETS. Zamiast sankcji finansowych stosują zachęty podatkowe, czyli obniżki podatków, aby zachęcić do inwestowania w ochronę klimatu i redukcję emisji. Dla Unii Europejskiej koszty zmian klimatycznych są trudne do oszacowania, ponieważ cena uprawnień do emisji jest zmienna. Jednocześnie cena ta stale rośnie, co sprzyja inflacji. Na początku 2021 r. było to nie więcej niż 40 euro za tonę, a rok później już prawie 100 euro za tonę. [4]. Znaczna część tego wzrostu cen była spowodowana machinacjami spekulantów finansowych, którzy znaleźli tutaj bezpieczne źródło dochodów. Bruksela nie została otwarta domaga się Polska Uniedostępnić ETS spekulantom finansowym i zawiesić ich (lub przynajmniej ograniczyć ceny uprawnień do emisji) na czas kryzysu energetycznego. Jednak zgodnie z filozofią unijnych instytucji: „im wyższa cena uprawnień do emisji, tym lepiej dla klimatu”. Z tego powodu Zielony Ład wprowadził zmiany w handlu emisjami poprzez stopniowe wycofywanie bezpłatnych uprawnień w latach 2026-2034. Ponadto system handlu emisjami jest obecnie rozszerzany na sektor budowlany, motoryzacyjny, lotniczy i morski (nowy zakres o nazwie ETS 2) w ramach programu Fit for 55.

Według powyższych szacunków ekonomistów z Banku Pekao koszt rozszerzenia systemu handlu emisjami na sektor budowlany i transportowy w Polsce wyniesie ok. 25 mld euro (ok. 110 mld zł). [5]. Rzeczywiste koszty będą jednak uzależnione od ceny uprawnień do emisji na rynkach finansowych. Jedno z badań szacuje, że koszt rozszerzenia systemów handlu emisjami na transport i budynki w 2030 r. może wynieść średnio 7100 zł (1500 euro) na polskie gospodarstwo domowe, jeśli inwestorzy przelicytują. [6].

Ten przykład pokazuje, że koszty wprowadzonych w Polsce zmian klimatu odczują przede wszystkim uboższe sektory społeczeństwa oraz małe i średnie przedsiębiorstwa. Wzrost cen energii i paliw w wyniku ETS 2 spowoduje wzrost kosztów towarów konsumpcyjnych i żywności, co obniży dochód do dyspozycji polskich rodzin i poziom ich życia. „Unijna polityka klimatyczna spowoduje również wzrost kosztów produkcji żywności, ponieważ wzrosną ceny gazu (ETS, dyrektywa metanowa i ETS dla transportu morskiego, co wpłynie również na dostawy LNG) wykorzystywanego do produkcji nawozów. ” [7] Tym samym polityka klimatyczna w związku z kryzysem energetycznym i rosyjską agresją na Ukrainę stwarza bardzo duże ryzyka gospodarcze, także w sektorze spożywczym, a zwłaszcza dla najuboższych Polaków.

Całkowity koszt realizacji unijnej polityki klimatycznej nie ogranicza się jednak do szacowanych przez ekspertów Banku Pekao 527,5 mld euro. Oznacza to, że Twoja wycena nie uwzględnia w pełni dwóch ważnych elementów, które mogą skutkować dodatkowymi opłatami. Obciążenia te dotyczą inwestycji w energetykę jądrową oraz kosztów dostosowania budynków do standardów efektywności energetycznej wprowadzonych przez ustawodawstwo UE.

Na przykład w projekcie dyrektywy pisze się o charakterystyce energetycznej budynków [8] Stanowi ona, że ​​wszystkie nowo powstające budynki publiczne i prywatne muszą być zeroemisyjne (od 2027 r. dla budynków użyteczności publicznej i od 2030 r. dla pozostałych budynków). Wymaga to również kosztownych renowacji istniejących budynków, które poprawią ich klasę energetyczną w celu zmniejszenia emisji dwutlenku węgla. Każdy właściciel budynku w Polsce musi przeprowadzić ocenę jego emisji i uzyskać „pozwolenie energetyczne”. Pod groźbą surowych kar musi w określonym czasie przeprowadzić niezbędne prace modernizacyjne. W niektórych przypadkach oznacza to całkowitą konwersję dostaw ciepła i energii. Korytarz energetyczny wpłynie na cenę nieruchomości, a koszty renowacji mogą, ale nie muszą, być tego warte dla właścicieli. Inne dokumenty UE również stanowią, że wszystkie budynki mieszkalne, komercyjne i publiczne muszą być wyposażone w panele fotowoltaiczne [9].

(…)

Wyzwanie dla polskich elit

Krótko mówiąc, trzeba zaznaczyć, że koszty planowanych przez Unię Europejską i realizowanych w Polsce zmian klimatycznych będą astronomicznie wysokie. Wyniesie od 4 do 5 miliardów złotych (około 1 miliarda euro) i może jeszcze wzrosnąć. Analiza ta nie obejmuje np. wydatków na powszechne wprowadzenie pojazdów elektrycznych. Jedną z wad unijnego projektu jest głęboka asymetria między kosztami dla Polski i krajów Europy Zachodniej. Ci drudzy są bardziej skłonni do relokacji, są zwykle bogatsi, dysponują różnorodną technologią i sprzętem, który chętnie sprzedają Polakom. Wszystko to sprawi, że unijna agenda klimatyczna będzie niesprawiedliwa wobec krajów takich jak Polska i prawdopodobnie znacznie obniży konkurencyjność polskiej gospodarki. Ludność zuboży, a wiele lokalnych firm zbankrutuje.

(…)

–

Tłumaczenie: Poczta Wyszehradzka

–

[1] Ciepiela, Koszt transformacji Polski do 2030 r. do 240 mln euro, wnp.pl, https://www.wnp.pl/energetyka/koszt-transformacji-energetycznej-polski-do-2030-r-to-240-mld-euro,401110.html [27.12.2021].
[2] Wpływ pakietu fit for 55 na polską gospodarkęBank Pekao, grudzień 2021 r., https://www.pekao.com.pl/dam/jcr:4e058ebf-005f-4333-8753-0b6bddefb7e8/Pekao – Wpływ Fit for 55 na polską gospodarkę – final.pdf [27.05.2023]s.3.
[3] W Melczarskim, Koszty transformacji w Polsce (Annalisa), 7 lutego 2022, biznesalert.pl, Dostępny tutaj. https://biznesalert.pl/mielczarski-koszty-transformacji-energetycznej-w-polsce-analiza/ [27.02.2022].
[4] C.Bachański, Unia Europejska przed przepastnosciaWarsaw Enterprise Institute, Warszawa, 1 czerwca 2023 r., dostępne tutaj. https://wei.org.pl/2023/aktualnosci/cezary-bachanski/unia-europejska-nad-przepascia/ [27.06.2023].
[5] Wpływ pakietu fit for 55 na polską gospodarkę, op.cit. , s.3.
[6] M Lachowicz, Zapłacącą najubożsi. Koszty systemu handlu emisjami dla budynków oraz TransportuWarsaw Enterprise Institute, Warszawa 2023. https://wei.org.pl/2023/publikacje/raporty/admin/raport-zaplaca-najubozsi/ [27.06.2023].
[7] M Lachowicz, Zapłacącą najubożsi… op.cit. str. 11.
[8] Wniosek dotyczący dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady Europejskiej w sprawie charakterystyki energetycznej budynków 15.12.2021, COM/2021/802 wersja ostateczna.
[9] Strategia UE w zakresie energii słonecznej, Komisja Europejska, Bruksela, 18 maja 2022 r., COM(2022) 221 wersja ostateczna.