Agnieszka Kala przygotowuje swoich uczniów, ich rodziców i samą siebie na straszną sytuację: zamknięcie szkoły podstawowej we wsi Grodisko (niem. Grodisko), 700, niedaleko miasta Oppeln. W tej części Górnego Śląska zamieszkuje duża liczba przedstawicieli mniejszości niemieckiej w Polsce. Kala przez wiele lat był dyrektorem wiejskiej szkoły. „Jeśli nasza szkoła umrze, umrze wieś” – powiedział 40-letni niemiecki absolwent. Ponieważ instytucja edukacyjna jest kulturalnym centrum tego miejsca.

Według Gali, każdy z 36 uczniów w Krodzisku uczęszcza na lekcje języka niemieckiego – choć ponad połowa mieszkańców należy do mniejszości niemieckiej. Do tej pory trzy godziny tygodniowo uczono w języku niemieckim, a teraz liczbę godzin trzeba zredukować do jednej – koniec szkoły – nalega nauczycielka. Bo: „Pieniądze, które otrzymujemy na lekcje języka mniejszości w języku niemieckim, pomagają utrzymać szkołę. Nie tylko przechodzą bezpośrednio na przedmioty niemieckie, ale także na rachunki za prąd czy koszty ogrzewania. To jest praktycznie nasz powrót do zdrowia” – mówi Gala. Wiele szkół jest w podobnej sytuacji – dodaje.

W grudniu Sejm, niższa izba polskiego parlamentu, zdecydował o obniżeniu funduszy na naukę języka ojczystego dla mniejszości niemieckich o około dziesięć milionów euro – jedną piątą całości. Decyzja została podjęta w ramach referendum w sprawie budżetu 2022. Teraz jest jasne, że chodzi o Niemcy.

W Polsce istnieje wiele języków regionalnych i mniejszościowych, takich jak litewski, ukraiński, słowacki czy kaszubski, słowiański używany w rejonie Gdańska/Tansika. Projekt budżetu przeraził także Kaspijczyków. „Wbrew dezinformacji o cięciach w finansowaniu nauczania języków wszystkich mniejszości i grup, w tym kaszubskiej, przedstawiam uzasadnienie zmiany, dając do zrozumienia, że ​​cięcie dotknie tylko języka niemieckiego.” Polski minister edukacji Prismislav Sarnek wyjaśnił w tweecie.

Janusz Kowalski, inicjator cięć, nalega, aby uwolnione środki zostały przeznaczone na polskie podmioty, które nie są odpowiednio zaopatrywane w Niemczech. Urodzona w Obolu Solidarna Polska (Solidarna Polska), sojusznik rządzącej partii PiS, jest częstym komentatorem spraw polsko-niemieckich – często zaciekłym krytykiem sąsiedniego kraju.

Symetria stosunków polsko-niemieckich

Według Kowalskiego Polska jest wzorem do naśladowania w kontaktach z mniejszościami narodowymi – w jaskrawym przeciwieństwie do Niemiec. Polityk zarzuca Republice Federalnej, że nie traktuje polskich podmiotów jako własnego języka, a nawet nie uznaje polskiej mniejszości w kraju. „Przywróćmy równowagę w stosunkach polsko-niemieckich!” Niedawno napisał na Twitterze.

Ambasador Niemiec w Polsce Arndt Freytag von Loringhoven natychmiast zaprzeczył tym zarzutom. On dodał Raport Komisarza Federalnego w sprawie pytań dotyczących przesiedleńców i mniejszości narodowych, Bernda Fabrycjusza. Fabridius określa w nim twierdzenie, że Polakom w Niemczech brakuje przedmiotów w języku ojczystym jako „dokładne” – i przypomina im, że Polacy nie mają w Niemczech statusu mniejszości narodowej.

– Nawet oskarżenie ministra edukacji Czarneka w Sejmie, że Niemcy płacą zero euro na promowanie lekcji języka polskiego, jest bezpodstawne – kontynuował Fabritius. Rząd federalny wspiera współobywateli polskich, a szkolenie językowe odbywa się na szczeblu państwowym, ponieważ edukacja i szkolenie językowe są sprawą państwową w systemie federalnym Niemiec. Na przykład w kraju związkowym Nadrenia Północna-Westfalia około 5100 uczniów pobiera obecnie lekcje języka polskiego w swoim języku ojczystym.

„Całkowicie antyniemiecki charakter”

Rafał Bartek, prezes Niemieckiego Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego (SKGD) na Śląsku Opalskim wyraził zaniepokojenie w rozmowie z DW. W końcu uznał, że Minister Edukacji nie zdaje sobie sprawy z konsekwencji cięć dotacji na politykę mniejszościową w Polsce. „Jednakże tym oświadczeniem minister oświaty potwierdził, że cała sprawa jest całkowicie antyniemiecka i że polityka zagraniczna jest teraz realizowana poprzez branie obywateli polskich jako zakładników narodu niemieckiego”.

Rafael Bardek Śląsk Opol (SKGD) Prezes Niemieckiego Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego

W zasadzie prawo mniejszościowe w Polsce dotyczy dziś wszystkich mniejszości – kontynuował Bardek. W praktyce jednak obecnym rozwojem będzie w przyszłości prawo dla mniejszości niemieckiej, a drugie prawo dla wszystkich pozostałych mniejszości. „Oczywiście byłoby to pogwałceniem prawa i wyraźną dyskryminacją mniejszości niemieckiej” – powiedział lider SKGD.

Ofiary: Dzieci i nauczyciele

Około 150 000 osób w Polsce identyfikuje się jako mniejszość niemiecka. Około 50 000 dzieci w wieku szkolnym w całym kraju korzysta obecnie z kursu „Lekcje niemieckiego jako języka mniejszości”. Jednak dyrektor szkoły Agnieszka Kala podkreśla, że ​​nie trzeba mieć niemieckiego pochodzenia rodzinnego, aby wziąć udział. Instytucje edukacyjne nie mają prawa weryfikować pochodzenia swoich uczniów. Tak więc lekcje niemieckiego dla mniejszości są otwarte dla każdego dziecka.

Agnieszka Kala, lat 40, prowadzi szkołę podstawową w Krotzisku / Krotisko

„Kiedy przeczytałem tweet ministra edukacji Jorneck, zmieszałem się z gniewem i szokiem. To cięcie zostało ustalone ponad naszymi głowami. Nikt nie zadał sobie trudu, aby porozmawiać z ofiarami” – powiedziała Gala. Antyniemiecką retorykę obecnego rządu polskiego czerpie z bolesnej polsko-niemieckiej historii. „W końcu cierpią nauczyciele i wszystkie dzieci”.

Pedagog przygotowała petycję do rządu, którą podpisało już blisko 7 tysięcy rodziców. „Nigdy nie spodziewałam się, że zostanie nam odebrana część naszej tożsamości. Rodzice naszych uczniów są obywatelami polskimi. W Polsce płacą podatki i tu pracują – teraz zamierzają plądrować ich podstawowe terytorium. Propozycja ministra jest niezgodna z konstytucją i niezgodne z prawami człowieka” – powiedziała Gala.

Uczniowie szkół wiejskich w Chorwacji również chcą protestować. Na Boże Narodzenie minister edukacji Tsarneck otrzymał od nich pocztówki – w języku polskim i niemieckim. Powiedzieli mu „Wesołych Świąt”. Taki, który jest celebrowany przez Polaków niemieckojęzycznych i polskojęzycznych. Wszystkie inne, ale wszystkie razem.