Pierwsza izba parlamentu (Sejm) przegłosowała w środę dalsze prace nad ustawą. Spodziewane są jednak dalsze przeszkody. W rzeczywistości projekt ustawy znalazłby się w porządku obrad Parlamentu w grudniu. Ale Duda skrytykował go za to, że nie mógł tego zobaczyć wcześniej – i chciał, aby obecny projekt został najpierw sprawdzony pod kątem zgodności z polską konstytucją. Następnie punkt został zdjęty z porządku obrad. Teraz wylądował w Sejmie z kilkutygodniowym opóźnieniem – mimo aprobaty jest dużo krytyki.

Nacisk kładziony jest na niezawisłość sądownictwa – a UE nie jest jedyną, która postrzega to jako zagrożenie. Zlikwidowano na przykład Izbę Dyscyplinarną, która decydowała o postępowaniach dyscyplinarnych wobec sędziów – ale UE też nie zaakceptowała alternatywy. Instytucje te znalazły się w strefie wpływów rządu. Raczej Naczelny Sąd Administracyjny powinien się tym zająć w przyszłości. Na przykład sędziowie nie mogą już zwracać się do Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości (ETS) o interpretację prawa UE.

ETS nałożył na Warszawę grzywnę w wysokości miliona euro dziennie za krytykowane przez nią nieprawidłowości – co w międzyczasie wyniosło ponad 400 milionów euro (które Polska nadal nie zapłaciła). Ponadto Komisja Europejska zawiesiła pomoc w wysokości 35,4 mld euro z funduszu odbudowy CoV. Latem osiągnięto zbliżenie między UE a Polską, a Bruksela zasadniczo była gotowa zapłacić Polsce. Jednak tylko wtedy, gdy pewne kamienie milowe zostaną faktycznie wdrożone.

Rozważane są również wybory parlamentarne

Więc teraz musisz utorować drogę do dostępu do tych 35 miliardów. To bardzo martwi premiera Morawieckiego z PiS, biorąc pod uwagę ogromny wzrost inflacji i zbliżające się jesienne wybory parlamentarne. Jednak jak dotąd największą przeszkodą we wdrażaniu był młodszy partner w sojuszu. Eurosceptyczna, ultrakonserwatywna Jedna Polska, wraz ze Zbigniewem Ziobrą, ministrem sprawiedliwości dla wszystkich ludzi – i głównym przeciwnikiem negocjowanych planów z UE. Partia głosowała również przeciwko planom w środę.

Oprócz prezydenta i jego koalicji krytykę podniosło kilku prawników. Jedni podejrzewają, że obawy UE zostały rozwiane, inni widzą niezgodność ustawy z polską konstytucją – Stowarzyszenie Sędziów Administracyjnych i Rada Adwokacka odrzucają projekt. Także: Niektóre głosy postrzegają rzeczywiste problemy polskiego sądownictwa jako nierozwiązane.

Opór się nie pojawił

Ostatecznie sprzeciw był rzeczywiście negatywny – w środę powiedziano im jednak, że nie będą się żegnać. Ostatecznie głosowali razem z PiS. Przede wszystkim bardzo krytyczny wobec rządu jest lider opozycji Donald Tusk z liberalno-konserwatywnej Platformy Obywatelskiej (PO), który wrócił do polskiej polityki i jest obecnie liderem.

Jeśli dziś koalicja rozstrzygnie spór, to jutro opozycja pozwoli ci uchwalić tę niedoskonałą ustawę – powiedział Tusk na konferencji prasowej. Jeśli prawo wystarczy, by pieniądze z pomocy unijnej napływały, to opozycja „tego nie powstrzyma. „To polskie pieniądze” – powiedział Tusk. W tym samym czasie ich własne poprawki zostały złożone w Parlamencie w czwartek.

Portal informacyjny Gazeta informuje, że uwolnienie unijnych miliardów jest również kluczową kwestią w nadchodzącej kampanii wyborczej, wynika z niedawnego sondażu. Choć PiS Morawieckiego wciąż jest w czołówce, to partii Tuska udało się ostatnio dogonić. Teoretycznie mogłoby to doprowadzić do powstania koalicji partii opozycyjnych, jednak jak się pisze „polityka” jest odpowiednio zróżnicowana ideowo i chwiejna.

Wiele pytań pozostaje otwartych

Po pierwszym czytaniu w Sejmie w środę, drugie czytanie zaplanowano na czwartek. Mimo różnic wewnątrz koalicji konieczne było uspokojenie prezydenta. Jej głosy są równie przejrzyste, jak kwestia ostatecznego postrzegania prawa przez Brukselę. Komisarz ds. sprawiedliwości Didier Reynders opisał projekt tydzień temu jako „obiecujący krok” w kierunku środków zatrzymanych z funduszu ratunkowego.