Polska: Informacje demograficzne i demograficzne
W 2022 r. liczba ludności Polski wynosiła około 39,9 mln. W stolicy, Warszawie, która jest jednocześnie największym miastem w Polsce, mieszka około 1,86 mln osób. W porównaniu z innymi krajami Unii Europejskiej kraj ten ma piątą co do wielkości populację w Unii Europejskiej. Średnia długość życia w Polsce, która w 2022 r. wyniesie około 77 lat, jest dość niska w porównaniu do europejskich standardów średniej długości życia. Ponadto urbanizacja, czyli stosunek liczby mieszkańców miast do ogółu ludności, jest w Polsce niski na tle innych krajów europejskich: w 2021 r. w miastach będzie mieszkać jedynie ok. 60 proc. ludności; Średnia w Unii Europejskiej wynosi około 75 proc. W ciągu dekady od 2010 do 2020 roku populacja niewiele się zmieniła; Można to tłumaczyć m.in. średnim współczynnikiem dzietności w Polsce wynoszącym 1,35. Stawia to kraj poniżej poziomu ochrony środowiska wynoszącego 2,1 dziecka na kobietę, czyli tego, czego kraje uprzemysłowione zazwyczaj potrzebują, aby utrzymać populację na co najmniej stałym poziomie. W 2021 r. współczynnik dzietności w Polsce wyniósł około 1,33 dziecka na kobietę, co oznacza, że jest on jeszcze niższy. Z opinii międzynarodowych wynika, że trend ten został wzmocniony przez zaostrzenie przepisów aborcyjnych narzuconych przez rząd PiS.
Imigracja, azyl i cudzoziemcy w Polsce
Inne kraje rekompensują niski współczynnik dzietności poprzez imigrację. Polska od lat ma jednak ujemne saldo migracji – każdego roku z Polski przybywało więcej osób niż do Polski w tym samym roku. W 2018 r. saldo migracji po raz pierwszy było dodatnie. Duży napływ ukraińskich uchodźców nastąpił zwłaszcza w związku z konfliktem między Rosją a Ukrainą. W 2021 r. saldo migracji wyniosło około 39 521 osób. Polska jest członkiem Grupy Wyszehradzkiej (V4) i reprezentuje w ramach tego sojuszu restrykcyjną politykę imigracyjną i azylową, poza konfliktem na Ukrainie. Odsetek cudzoziemców w Polsce jest niski i wynosi około 1,2% ogółu ludności. Z kolei w pozostałych krajach UE mieszka około 1,73 mln obywateli Polski. Największa społeczność emigrantów mieszka w Niemczech i liczy około 773 370 osób.
Gospodarka Polski
PKB Polski w 2022 r. wyniósł ok. 688,3 mld dolarów, czyli ok. 617,3 mld euro. W europejskim porównaniu PKB Polska zajmuje szóste miejsce. W przeliczeniu na liczbę ludności PKB Polski na mieszkańca wyniesie około 18 279 USD na mieszkańca w 2022 r. Porównując PKB na mieszkańca z innymi krajami UE, Polska zajmuje 24. miejsce. Pandemia korony spowodowała spadek gospodarki w Polsce w 2020 r. o około dwa procent. W następnym roku wzrost gospodarczy ponownie wyniósł około 6,9%. W 2022 roku gospodarka wzrosła o około 4,9 proc. Stopa bezrobocia w Polsce spada od lat – zgodnie z silnym rozwojem gospodarczym – i w 2022 r. wyniosła ok. 2,9 proc., przy stopie bezrobocia uznawanej za pełne zatrudnienie na poziomie ok. 2–4 proc. Oznacza to, że Polska ma jedną z najniższych stóp bezrobocia w Unii Europejskiej. Jeśli chodzi o strukturę zatrudnienia w Polsce, wyłania się następujący obraz: pomimo znaczących zmian strukturalnych, jakie zaszły w ostatnich latach, w 2021 r. w rolnictwie nadal będzie zatrudnionych około 8,4 proc. siły roboczej w Polsce; Ten rozkład sektorów gospodarki w porównaniu z innymi krajami UE przekracza jedynie Rumunia i niektóre kraje kandydujące do UE. Sektor przemysłowy również jest silny i zatrudnia około 30,9 procent pracowników; Jednak 59,1 proc. pracuje w sektorze usług – tylko w Rumunii, jako członek Unii Europejskiej, jest ich mniej. W 2022 r. stopa inflacji w Polsce wyniosła ok. 14,4 proc.; Oczekuje się, że w 2023 roku stopa inflacji wyniesie około 11,9 procent.
Handel zagraniczny Polski
Do 2020 r. saldo obrotów bieżących Polski utrzymywało się na poziomie ujemnym. Dodatnie saldo wyników osiągnięto w 2020 r. W kolejnym roku ponownie odnotowano deficyt – w 2022 r. deficyt na rachunku obrotów bieżących wyniósł ok. 21,7 mld USD. Bilans obrotów towarowych Polski w ostatnich latach charakteryzował się dużą zmiennością. W 2022 r. deficyt handlowy wyniósł ok. 20,7 mld dolarów, co oznacza, że w tym samym okresie Polska zaimportowała więcej towarów, niż wyeksportowała.
EksportImportowany
- W 2022 roku Polska zaimportowała towary o wartości około 381,2 mld dolarów.
- Głównymi towarami importowanymi do Polski w 2022 r. była ropa naftowa, produkty naftowe i towary pokrewne (IPC Sekcja 33), a udział w imporcie wyniósł około 7,6 proc.
- Najważniejszymi krajami importującymi dla Polski w 2022 roku były Niemcy z udziałem w imporcie ok. 20,9 proc. oraz Chiny z ok. 13,1 proc.
Niemcy są najważniejszym partnerem handlowym Polski zarówno w eksporcie, jak i imporcie, na które przypada odpowiednio około jedna czwarta i jedna piąta całkowitego eksportu i importu.
Szacuje się, że dług publiczny Polski w 2022 r. wyniesie około 49,6 proc. PKB. Polski deficyt publiczny w 2022 r. wyniesie około 4,46 proc. PKB.
Koniec praworządności?
Sprawująca władzę od 2015 roku partia Prawo i Sprawiedliwość przyjęła od czasu objęcia urzędu ustawy, które w opinii międzynarodowej mogą podważyć niezależność sądownictwa i podział władzy w kraju. Na początku swojej kadencji sędziowie konstytucyjni wybrani przez poprzedni rząd nie zostali uznani i zaprzysiężeni, co orzeczeniem Komisji Europejskiej uznano za niekonstytucyjne. Dalsze zmiany w prawie, takie jak bezpośrednie podleganie wszystkich prokuratorów Ministrowi Sprawiedliwości, a także uchwalona w trybie pilnym ustawa o udziale Sejmu w wyborze sędziów, jeszcze bardziej skomplikowały sytuację. Jeszcze bardziej napięty. Tym bardziej, że konserwatywna większość w parlamencie i bezpartyjny prezydent Andrzej Duda, były poseł Prawa i Sprawiedliwości i lojalny wobec reżimu, wprowadzili propozycje legislacyjne w życie bez wpływu opozycji. W kolejnych latach następowały kolejne reformy, które m.in. dały rządowi możliwość dyscyplinowania krytycznych sędziów poprzez degradowanie ich lub nakładanie kar finansowych. Działania te mające na celu osłabienie wymiaru sprawiedliwości spotkały się z międzynarodową krytyką: w 2016 r. Unia Europejska wszczęła przeciwko Polsce postępowanie konstytucyjne. Polski rząd nie zastosował się do różnych unijnych żądań przywrócenia praworządności, gdyż uważa, że orzeczenia UE nie są dla Polski wiążące. Doprowadziło to do skazania przez Europejski Trybunał Sprawiedliwości w 2021 r. i grzywny w wysokości miliona euro dziennie do czasu spełnienia żądań przez polski rząd. W związku z powyższymi zjawiskami, od 2016 roku demokracja w Polsce jest systematycznie gorzej oceniana. Jednym ze wskaźników oceny jest Wskaźnik Transformacji Bertelsmanna (WIT) dla Polski. O ile w 2016 r. polska demokracja została oceniona na 9,5 z 10 punktów i tym samym została określona jako demokracja ugruntowana, to w 2022 r. uzyskała ocenę 7,5 punktu i została uznana za demokrację wadliwą.
Wiosną 2023 roku Polska ponownie znajdzie się pod ostrzałem. Nowa proponowana ustawa ma umożliwić komisji zbadanie możliwego wpływu Rosji na polską politykę. Jeżeli podejrzenie się potwierdzi, poszczególni politycy mogą zostać usunięci ze sceny politycznej. Decyzja taka zostanie podjęta bez orzeczenia sądu, bez możliwości odwołania i bez obowiązku uzasadniania sprawy osobom trzecim. Komisja ma jednak „przesłuchać” jedynie polityków, którzy doszli do władzy po 2007 roku, czyli dokładnie od momentu, gdy PiS na stanowisku rządzącym zastąpiła obecna opozycyjna Platforma Obywatelska. Krytycy zarzucają rządowi chęć manipulowania nadchodzącymi wyborami poprzez wydalenie z polityki lidera opozycji i byłego premiera Donalda Tuska. PiS zarzuca mu zawieranie z Rosją niekorzystnych dla Polski porozumień w sprawie dostaw gazu. Opozycja nazywa więc kontrowersyjną ustawę, którą podpisał już prezydent Duda, „Zadaniem Lexa”. Wielu Polaków nie pochwala działań swojego rządu. Setki tysięcy osób podążyło za wezwaniem opozycji do demonstracji przeciwko decyzjom PiS. 4 czerwca 2023 r. w Warszawie odbyła się masowa demonstracja, w której według władz miasta wzięło udział około pół miliona osób. Organizatorzy określili demonstrację jako największą od upadku komunizmu.
Oprócz praw politycznych, w ostatnich latach w Polsce coraz bardziej ograniczane są prawa obywatelskie. Do 2019 roku około 100 miast i wsi, głównie na południu Polski, ogłosiło się „strefami wolnymi od ideologii LGBT”, w których osoby LGBT są systematycznie dyskryminowane. W odpowiedzi wiele miast UE zakończyło lub zawiesiło swoje partnerstwa. Te ograniczenia wolności obywatelskich znajdują także odzwierciedlenie w rankingu Freedom in the World Index: podczas gdy w 2016 r. Polska uzyskała 93 punkty indeksowe, w 2022 r. uzyskała wynik indeksu na poziomie 81 punktów. Kategoria „Prawa obywatelskie” w szczególności spadł z 55 punktów indeksowych (2016 r.) do 47 punktów indeksowych (2022 r.). Jest to postrzegane jako kolejne odejście od wartości UE. Jednak nastroje wśród ludności są odmienne: podczas demonstracji wielu protestantów niosło transparenty z proeuropejskimi hasłami, demonstrując swoje zaangażowanie na rzecz Unii Europejskiej. Jak wynika z badania Eurobarometru, około 82% ankietowanych Polaków czuło, że jest w pełni lub częściowo obywatelem UE.
Parlament Europejski wyraża głębokie zaniepokojenie rozwojem sytuacji politycznej i wzywa do powołania niezależnych obserwatorów wyborów, aby zapobiec rozbieżnościom w kolejnych wyborach, które odbędą się jesienią 2023 r. To oskarżenie również jest bezpodstawne.Ocena postrzeganej korupcji według Wskaźnika Percepcji Korupcji (CPI) ): Polska w 2016 roku zajęła 29. pozycję z 62 punktami indeksowymi. W 2022 roku Polska osiągnęła 55 punktów indeksowych i spadła na 45. miejsce i została sklasyfikowana jako bardziej skorumpowana w porównaniu do 2016 roku.
Niniejszy tekst przedstawia podstawowe informacje i nie można zagwarantować ich dokładności ani kompletności. Ze względu na różną częstotliwość aktualizacji statystyki mogą pokazywać nowszy stan danych.