Dwadzieścia lat temu, 1 maja 2004 roku, Unia Europejska przyjęła dziesięciu nowych członków. Polska jest zdecydowanie największym z tych krajów pod względem liczby ludności i siły gospodarczej.

W rankingu partnerów handlowych Niemiec wyprzedziła Wielką Brytanię i Włochy i zajęła piąte miejsce, dołączając do Francji.

Robimy inwentaryzację. Jaki wpływ ma integracja na Polskę, UE i niemiecko-polskie sąsiedztwo?

1 Jak akcesja zmieniła Polskę?

Polska wykorzystała UE do modernizacji i „stała się potęgą gospodarczą w Europie” – mówi Kai-Olaf Lange, polski ekspert w Fundacji Nauki i Polityki (SWP) w Berlinie. „Dzięki prawie 160 miliardom euro funduszy UE na politykę spójności i regionalną w ciągu pierwszych 19 lat zmodernizowała infrastrukturę”.

Dostęp do rynku wewnętrznego wygenerował aż jedną trzecią dynamicznego wzrostu. PKB Polski na mieszkańca w 2004 r. stanowił mniej niż połowę średniej UE. Dziś odsetek ten sięgnął 80 procent. W czasie światowego kryzysu finansowego tak było Polska jest jedynym krajem w Unii Europejskiej, którego gospodarka nie skurczyła się„.

Tęsknota za wolnością i chęć występu to wielkie rzeczy. Możliwości modernizacji znalazły podatny grunt.

Erin Han Dladyrektor zarządzający Centrum Badań nad Liberalną Nowoczesnością

„Historia politycznego i gospodarczego sukcesu nowego reżimu jest szczególnie wyraźna w przypadku Polski” – analizuje Irene Hahn Faure, dyrektor zarządzająca Centrum Badań nad Modern Liberal Research w Berlinie. „Tęsknota za wolnością i chęć występów są ogromne. Znalazłem możliwości modernizacji na podatnym gruncie”.

© Imago / Beata Zurzel

Jednocześnie w Polsce doszło do polaryzacji społecznej, z rosnącymi napięciami między konserwatystami a liberałami, nierównościami społecznymi i gospodarczymi oraz podziałami kulturowymi, zwłaszcza między obszarami miejskimi i wiejskimi. W jesiennych wyborach Polska wykazała się odpornością demokratyczną.

W 2004 roku polscy pracownicy zajmowali się zbiorem szparagów i pracami budowlanymi. Dziś już nie jest zaskoczeniem, że Polak obejmuje stanowisko dyrektora niemieckiego szpitala czy burmistrza.

Agnieszka Łada-KonefałZastępca dyrektora Instytutu Niemiecko-Polskiego

„Dwadzieścia lat minęło jak jeden dzień” – mówi stary polski hit kinowy, mówi Agnieszka Łada Konwal, zastępca dyrektora Instytutu Niemiecko-Polskiego (DPI) w Darmstadcie. „Jednocześnie rok 2004 był tak dawno temu, że wielu Polaków i Niemców zapomniało, jak to było wtedy”.

„Dwadzieścia lat temu polscy robotnicy byli związani z pracą przy zbiorze szparagów, sprzątaniu i budowie. Dziś nie dziwi już, że Polak został dyrektorem niemieckiego szpitala lub kandydował na burmistrza niemieckiego miasta.

Niemieckie firmy montują samochody w Polsce nie ze względu na niskie płace, ale ze względu na dobrze wykwalifikowaną siłę roboczą, serwis i logistykę. Rozwój gospodarczy podniósł poziom życia w Polsce I żeby ludzie byli pewni siebie.

2 Jak akceptacja zmieniła Unię Europejską?

Irene Hahn-Fuhr potwierdza, że ​​akcesja Polski i dziewięciu innych krajów stanowi „ogólny sukces Unii Europejskiej”. Rozszerzyła swoje wpływy i zwiększyła dynamikę gospodarczą. „Integracja europejska polega na tym, aby Polska zapewniła sobie suwerenność narodową, a nie ją porzuciła, jak to robią niektórzy na Zachodzie”.

Unia Europejska nie osiągnęła jeszcze integracji mentalnej.

Erin Han Dladyrektor zarządzający Centrum Badań nad Liberalną Nowoczesnością

„UE nie osiągnęła jeszcze racjonalnej integracji; wiele osób mówi o starych i nowych członkach” – mówi Hahn-Fauer. „Mimo różnych kryzysów, brexitu i przepowiedni zagłady prawicy w Polsce i poza nią Atrakcyjność Unii Europejskiej pozostaje niezakłócona„.

Polska pozostaje obecnie poza strefą euro, co „często komplikuje współpracę gospodarczą i zmniejsza pozycję polityczną Polski w UE” – analizuje Shada Konefal. Postawa Niemców i innych mieszkańców Europy Zachodniej, którzy „uważają się za nauczycieli wobec Polaków”, pozostaje powszechna. Jednocześnie polski „uczeń” jest często co najmniej tak samo sprawny i doświadczony jak nauczyciel, a często lepiej przygotowany. Wydaje się znacznie bardziej pewny siebie.”

Dzięki Polsce UE „zyskała kapitał polityczny i gospodarcze koło zamachowe” – mówi Lang. Polska nie tylko chce tam być, ale także chce kształtować politykę europejską: w polityce wschodniej, w kwestiach energetycznych, w kwestii migracji, w kwestii tego, gdzie powinna rozwijać się Unia Europejska. Unia energetyczna to polski pomysł. Polska zawsze była oficjalnym rzecznikiem integracji Ukrainy, jednak przez długi czas nie zwracano na to uwagi, a także na ostrzeżenia kierowane pod adresem Rosji.

Polska wzmacnia klub transatlantycki UE: nie odwracajcie się od USA.

Kay Olaf Langeekspert ds. Polski w Fundacji Polityka i Nauka

„Polska wzmacnia klub transatlantycki UE: nie odwracajcie się od USA, Warszawa wydaje się pewna siebie, czasem niezdarna i postrzega siebie – nie tylko za rządów PiS – jako przeciwwagę dla Niemiec i Francji.

3 Jak zmieniły się stosunki niemiecko-polskie?

Polacy nie są już tak zachwyceni niemiecką technologią i państwem opiekuńczym jak 20 lat temu. Odpowiada za badanie „Barometr Niemiecko-Polski”. „Polacy uważają się za bardziej zaawansowanych w cyfryzacji: leki przepisywane są drogą elektroniczną. Sprawy administracyjno-podatkowe można załatwić poprzez profil obywatelski, a dokumenty sądowe można przeglądać online. Zmniejszanie różnic zmienia partnerstwo”.

Niemcy, którzy choć raz odwiedzili Polskę, mają lepszy obraz swojego kraju i społeczeństwa niż ci, którzy nigdy wcześniej nie byli w Polsce.

Agnieszka Łada-KonefalZastępca dyrektora Instytutu Niemiecko-Polskiego

Niezmienny pozostał jeden trend: „Niemcy, którzy choć raz odwiedzili Polskę, mają lepszy obraz kraju i społeczeństwa niż ci, którzy nigdy wcześniej nie byli w Polsce. Chcą pogłębiać swoją wiedzę o Polsce. Należy mieć nadzieję na jak najwięcej spotkań możliwe, najlepiej w Polsce.

W latach 90. mówiło się o „niemiecko-polskiej wspólnocie interesów” – wspomina Lang. Po jego dołączeniu stało się jasne, że „Większa konwergencja i większa współpraca mogą prowadzić do tarć i napięć związanych ze współpracą. „Na przykład z Rosją, bezpieczeństwem, polityką klimatyczną, energią czy migracją”.

„Wielu Polaków uważa, że ​​Niemcy nie dotrzymały obietnicy partnerstwa” – zauważa Lang. „Obie strony powinny dążyć do utworzenia wspólnoty Unii Europejskiej. Z drugiej strony współpraca gospodarcza kwitnie, niezależnie od zawirowań politycznych, handel nadal osiąga nowe szczyty.

Polacy wspierają Ukrainę w jej walce o przetrwanie i oczekują, że Niemcy pomogą wygrać tę wojnę o wolną Europę.

Erin Han Dladyrektor zarządzający Centrum Badań nad Liberalną Nowoczesnością

Relacje oscylują pomiędzy „pojednaniem w dół”, pragmatyzmem i „epoką lodowcową”, szczególnie za rządów PiS, jak analizuje Hahn-Führ. Jednak u podstaw leży chęć partnerstwa. Sprawa reparacji przypada na rok 2024, czyli mniej więcej 80 lat po II wojnie światowej. Otwarta rana„.

„Polacy wiedzą z historii, że pokój bez wolności oznacza akceptację ucisku. Wspierają Ukrainę w jej walce o przetrwanie i oczekują pomocy Niemiec”. Wygrać wojnę o wolną Europę. Teraz zadaniem Niemiec jest zbudowanie równorzędnego partnerstwa i zaprzestanie traktowania Polski jako młodszego partnera. Należy odpowiednio opracować Porozumienie Sąsiedzkie.”