Możliwy jest wzrost gospodarczy bez osłabiania dyscypliny fiskalnej. To właśnie pokazuje Polska – mówi EURACTIV eurodeputowany Jacek Sarywowski.

Rok 2014 jest w Polsce rokiem wyjątkowym. Kraj ten dołączył do Unii Europejskiej dziesięć lat temu, a NATO 15 lat temu. Poza tym 25 lat temu upadł reżim komunistyczny.

Czy Polska przeżywa dziś swój szczyt po historii, która doświadczyła wielu upadków? Według Sarywowskiego, wiceprzewodniczącego konserwatywnej Europejskiej Partii Ludowej, Polska wróciła na należne jej miejsce. „Umacnia się pozycja Polski w Europie i w szerszym świecie transatlantyckim, ale nie nazwałbym tego sytuacją nową czy wyjątkową, bo właśnie wracamy do sytuacji, która byłaby rzeczywistością, gdyby nie tragiczne decyzje w Jałcie” – dodał. – mówi Saryusz-Wolski. . Nawiązuje do konferencji na Krymie w lutym 1945 r., na której Roosevelt i Churchill zapewnili Stalinowi swobodę działania w Polsce.

Polska była już „dużym krajem w Europie” w XVI wieku. To właśnie w Federacji Polskiej dzisiejsza Litwa, Ukraina i Białoruś były prekursorami federalnej Europy. Było to społeczeństwo wielonarodowe, którego podstawą była chęć współpracy w demokracji i tolerancji.

Dobre praktyki

Polska czerpie korzyści z członkostwa w Unii Europejskiej. Jeszcze zanim kraj przystąpił do UE, Bruksela napływała stałym strumieniem wsparcia gospodarczego. Nie chodziło tylko o przekazy pieniężne, ale także o inwestycje, dobre praktyki i wymogi formalne.

Według oficjalnych danych PKB Polski w 2013 roku wyniósł 390 miliardów euro, czyli prawie dwukrotnie więcej niż w 2003 roku, kiedy wynosił 201 miliardów euro.

Polska gospodarka rozwijała się szybciej niż gospodarka Unii Europejskiej. Od 2003 r. wzrósł on o 49 proc., podczas gdy w Unii Europejskiej wzrost wynosił średnio 11 proc. Rozbieżność ta wynika m.in. z kryzysu gospodarczego, z którego Polska skutecznie wyszła.

Nawet na tle pozostałych dziewięciu krajów, które przystąpiły do ​​rundy rozszerzenia UE w 2004 roku (Estonia, Łotwa, Litwa, Malta, Słowacja, Słowenia, Czechy, Węgry i Cypr), Polska wyróżnia się pod tym względem. Jej gospodarka rosła w tempie 27%, ponad dwukrotnie więcej niż średnia w Unii Europejskiej. Jednak polska gospodarka wzrosła ponad dwukrotnie.

Według Sarywowskiego cud gospodarczy Polski można wytłumaczyć na dwa sposoby. Odpowiadają one za dopilnowanie, aby kraj nie popadł w recesję podczas kryzysu w strefie euro.

Z jednej strony wynika to z „zdrowych podstaw ekonomii”. „Zawdzięczamy to radykalnej i niezwykle bolesnej terapii szokowej programu transformacji gospodarczej Leszka Balčerovicia w latach 90.” – mówi. „Zapłaciliśmy za to wysoką cenę, ale teraz zaczyna to przynosić owoce”.

Drugim powodem jest równowaga finansowa. Według Sarywolskiego równowagę tę w ciągu ostatnich 20 lat w różnym stopniu utrzymywały kolejne rządy.

„Te dwa czynniki pozwoliły pogodzić dwie główne hipotezy recepty na stawienie czoła kryzysowi w strefie euro: jak osiągnąć wzrost i konsolidację fiskalną, nie ulegając pokusie rozluźnienia fiskalnego i bez wyolbrzymiania rygorystyczności fiskalnej, która tłumi wzrost w zarodku. To właśnie możemy osiągnąć. Jako przykład dajemy Unię Europejską. „To, jak połączyć wzrost i zatrudnienie z rygorystycznością fiskalną, to jeden z potencjalnych wkładów Polski w filozofię gospodarczą Unii” – mówi.

Lodówka komunistyczna

Luka majątkowa pomiędzy obywatelami Polski a średnią UE zmniejsza się. W 2003 r. PKB Polski był o ponad połowę niższy od średniej UE (48,8%). Po 10 latach odsetek ten wynosił już ponad dwie trzecie i wynosił 68 proc.

Sarywowski zdaje sobie sprawę, że korzyści z integracji z Unią Europejską są oczywiste dla polskich obywateli. Jednak nierówności rosną, a rosnące ubóstwo staje się rzeczywistością. „Poziom dobrobytu w Polsce pod koniec II wojny światowej był tak wysoki jak w Hiszpanii. Teraz jest co najmniej dwukrotnie wyższy, więc przed nami jeszcze dużo pracy. Taka jest cena pozostania w PRL-u zamrażarka” – mówi.

Jednym z mierników poprawy warunków życia jest średnia długość życia. W 1989 r. w Polsce było to 75,5 lat dla kobiet i 66,7 lat dla mężczyzn. Do 2013 r. wzrósł do 81,1 lat dla kobiet i 73,1 lat dla mężczyzn.

W latach 2003–2013 bezrobocie w Polsce spadło o połowę z 20% do 13,4%. Nie cały ten spadek jest wynikiem członkostwa w UE. Jednak Ministerstwo Rozwoju Regionalnego przypisało wzrost zatrudnienia w 2010 r. od 1,5% do 3,5% funduszom unijnym. W sumie po dziesięciu latach członkostwa w UE zatrudnienie znalazło dodatkowe 800 tys. osób.

Inwestycje w infrastrukturę wpływają także na poprawę jakości życia w Polsce. Nowe stacje uzdatniania wody (wybudowano, rozbudowano lub zmodernizowano prawie 700) sprawiają, że polskie rzeki stają się czystsze. Polacy mogą teraz pić wodę z kranu tam, gdzie jeszcze dziesięć lat temu byłoby to niemożliwe.

Pomimo tych inwestycji pojawiają się także głosy, które dostrzegają brak potencjału innowacyjnego w polskiej gospodarce. Pan I wygenerować ur? OwskiegoDyrektor Szkoły Biznesu na Politechnice Warszawskiej uważa, że ​​największym wyzwaniem najbliższej przyszłości jest rozwój tego potencjału. Jeśli Polska chce dogonić Zachód, musi także inwestować w rozwój oparty na wiedzy.

„Spadek innowacyjności jest właściwie zrozumiały w kraju, który ma jeszcze sporo miejsca na rozwój według „standardowych metod”: inwestycji, importu technologii, lepszej organizacji pracy, wzrostu efektywności na rynkach światowych. Ale jeśli Polska ma nadrobić zaległości z Zachodem na dłuższą metę… I nie tylko na zlikwidowaniu luki, należy skupić się na trzech aspektach: współpracy, umiejętnościach przedsiębiorczych wśród społeczeństwa i wzroście opartym na wiedzy. „Standardowe rezerwy nie wystarczą” – mówi Orofsky.

Ulepszenia regionalne

Rzeczywistość jest ważniejsza niż statystyki. Spacerując po jakimkolwiek polskim mieście, miasteczku czy wsi, z pewnością natkniesz się na coś, co przynajmniej częściowo zostało sfinansowane przez Unię Europejską. Może to być stacja uzdatniania wody, nowa droga lub odnowiony zabytek.

Poprawa ta wpisuje się w doskonałe wyniki Polski w zakresie efektywnego wykorzystania funduszy UE. Polska będzie miała także okazję wykazać się swoimi kompetencjami w ramach nowej perspektywy finansowej UE na lata 2014-2020. W ciągu najbliższych sześciu lat kraj otrzymał 82 miliardy euro z Europejskiego Funduszu Spójności. Stanowi to jedną czwartą wszystkich środków przeznaczonych na ten fundusz.

Orowski wskazuje na wiele zmian, jakie przyniosła Unia Europejska. Koordynacja prawna z Unią Europejską pozwoliła Polsce stać się bardziej atrakcyjną dla inwestorów. Tak naprawdę w Polsce obserwujemy silny wzrost inwestycji. W 2003 r. bezpośrednie inwestycje zagraniczne wyniosły niecałe 50 miliardów euro. Dziesięć lat później, po stałym wzroście, osiągnęła 152 miliardy euro. „Pomiędzy aspektami członkostwa w UE wystąpiło wiele synergii” – mówi. Na przykład poprawa infrastruktury zwiększyła atrakcyjność Polski dla inwestorów. To z kolei przełożyło się na kolejne inwestycje.

Wady

Pomimo tych wszystkich pozytywnych zmian, Polska ma jeszcze wiele do nadrobienia. Niektóre regiony w Polsce należą do najbiedniejszych w Unii Europejskiej. Tylko część Bułgarii i Rumunii jest w gorszej sytuacji. Nie wszystkie zmiany, jakie niesie ze sobą członkostwo w UE, są same w sobie korzystne dla polskiej gospodarki. W ubiegłym roku w polskich mediach odbyła się duża kampania krytykująca unijne dyrektywy tytoniowe. Jego wprowadzenie zagraża potężnemu polskiemu przemysłowi tytoniowemu. Ten sektor gospodarki zatrudnia 50 000 osób i wnosi do kasy państwa miliardy euro.

Jeszcze bardziej kontrowersyjne są regulacje dotyczące energii i ochrony środowiska. Węgiel jest i w najbliższej przyszłości pozostanie najważniejszym źródłem energii elektrycznej w Polsce. Poprzednie polskie rządy nie chciały aktywnie przyczyniać się do zmian klimatycznych. Nadal jednak muszą sprzeciwiać się bardziej ambitnym reżimom klimatycznym. Ponieważ gwałtowne odejście od węgla zdestabilizowałoby kraj. Prawie 90 proc. produkowanej w Polsce energii elektrycznej pochodzi ze złóż węgla.

Głównymi pracodawcami są także elektrownie i kopalnie węglowe. W niektórych obszarach są oni jedynymi głównymi pracodawcami. Dlatego odejście od wytwarzania energii elektrycznej z węgla jest raczej powolną ewolucją niż rewolucją.

Polska jest jednak oczywiście świadoma zalet alternatywnych źródeł energii elektrycznej. Udział energii odnawialnych w polskim miksie energetycznym na przestrzeni lat systematycznie rośnie. Obecnie stanowi dwanaście procent energii sprzedawanej na polskim rynku.

Przeszłość i przyszłość

Pomimo problemów spowodowanych regulacjami unijnymi, ogólny wynik ostatnich 10 lat (lub 25 lat, jeśli uwzględnimy okres poprzedzający akcesję do UE) jest bardzo pozytywny. Bez Unii Europejskiej i możliwości przystąpienia do niej Polska nie byłaby w stanie dokończyć transformacji gospodarczej.

Orofsky uważa, że ​​możliwość przyłączenia się jest ważnym powodem. Był to ważny czynnik motywujący w postkomunistycznym okresie przejściowym. Cel ten nadał kierunek transformacji. „W czasach trudności gospodarczych lat 90. pojawiła się pokusa stosowania pozornie prostszych rozwiązań alternatywnych” – mówi.

Bez UE Polska nie byłaby tu, gdzie jest dzisiaj – silnym graczem regionalnym, który może osiągnąć znacznie więcej.