Wybory parlamentarne w Polsce
Czy polskie zaplecze obywatelskie może wypchnąć PiS od władzy?

9 października 2023, 17:21

Posłuchaj artykułu

W najbliższą niedzielę wybrany zostanie w Polsce nowy parlament. Od lat toczy się zacięta rywalizacja między wicepremierem Kaczyńskim a Tuskiem, liderem opozycyjnej Platformy Obywatelskiej. Teraz były premier chce zastąpić na stanowisku obecnego premiera.

Polska kampania wyborcza była ciężką walką. Jako lider opozycyjnej Platformy Obywatelskiej (PO) Donald Tusk jest głównym przeciwnikiem rządzącej prawicowo-nacjonalistycznej partii Prawo i Sprawiedliwość (PiS), którą chce obalić po ośmiu latach sprawowania władzy. Byłego przewodniczącego Rady UE Jarosława Kaczyńskiego i lidera PiS Jarosława Kaczyńskiego od lat łączy głęboka wrogość.

Lider opozycji, który jak sam stwierdził w młodości przemierzał ulice swojego rodzinnego Gdańska jako „chuligan”, przed wyborami parlamentarnymi zaplanowanymi na 15 października musi udowodnić swoje walory bojowe. Tusk powrócił do polskiej polityki wewnętrznej dwa lata temu, a w 2001 roku objął kierownictwo Platformy Obywatelskiej, której był współzałożycielem. Wcześniej historyk i zagorzały kibic piłki nożnej jako przewodniczący Rady UE w latach 2014–2019 musiał stawić czoła kilku kryzysom: od greckiego kryzysu finansowego po negocjacje w sprawie Brexitu. W latach 2019–2022 był przewodniczącym Europejskiej Partii Ludowej (PPE).

Wzajemne przekomarzanie się Tuska i Kaczyńskiego

W sieciach internetowych Tusk w dalszym ciągu ostro atakuje PiS, krytykując ją za dwucyfrową inflację, zaostrzenie prawa aborcyjnego, a ostatnio także kwestię nielegalnych wiz. Tusk musi się bronić przed ostrymi atakami ze strony partii rządzącej. Lider PiS Kaczyński, który oficjalnie jest wicepremierem, ale de facto decyduje o kursie rządu, nazwał go „uosobieniem zła”. Partia rządząca, od dawna spierająca się w sprawie brukselskiej reformy sądownictwa i jej stanowiska w sprawie polityki uchodźczej, starała się zdobyć punkty w kampanii wyborczej, stosując antyniemieckie nastawienie. Przedstawił Tuska jako marionetkę Niemiec, zarzucając mu jednocześnie reprezentowanie interesów Rosji.

Pod koniec sierpnia PiS naciskał na parlament, aby powołał komisję śledczą ds. „wpływów Rosji”. Krytycy uznali to za próbę politycznej marginalizacji lidera opozycji przed wyborami parlamentarnymi. Jego partia mówiła o „Nogach Zmierzchu”.

Kaczyński przypisuje Duskowi „moralną odpowiedzialność” za śmierć swojego brata bliźniaka Legga. Ówczesny szef państwa zginął w 2010 roku w katastrofie polskiego samolotu prezydenckiego w Smoleńsku w Rosji. Tusk był premierem, kiedy doszło do wypadku. Polscy i rosyjscy eksperci doszli do wniosku, że głównymi przyczynami katastrofy były błąd pilota i zła pogoda. Jednak jego konserwatywni przeciwnicy zarzucili rządowi Tuska zaniedbania w przygotowaniach do pamiątkowej podróży do Kadyksu i brak zainteresowania śledztwem w sprawie wypadku.

Od chuligana do polityka

Jak twierdzi Tusk, walki uczył się już jako nastolatek w rodzinnym Gdańsku. „Jako dziecko, jako nastolatek byłem typowym chuliganem” – powiedział kilka lat temu w wywiadzie. Tusk do dziś zachował swoją pasję do piłki nożnej i kilkadziesiąt lat później potrafi na pamięć wyrecytować wyniki ważnych meczów na najważniejszych turniejach. Jest kibicem gdańskiego klubu Lechia Gdańsk.

Jednak już jako student skierował swoją bojową energię w politykę, kiedy zaangażował się w ruch antykomunistyczny. Po przemianach demokratycznych w 1989 r. z wykształcenia historyk wraz z przyjaciółmi założył ruch liberalny. Platforma Obywatelska powstała w 2001 r. Po wyborze na szefa rządu w 2007 roku liberalno-konserwatywny polityk skutecznie przeprowadził swój kraj przez kryzysy gospodarcze i w przeciwieństwie do innych sił politycznych w Polsce zawsze stawiał na bliskie partnerstwo z Niemcami.

W niedzielę wybory

Tusk ma z żoną Małgorzatą dwuletnie dziecko i mówi po niemiecku. W 2011 roku został ponownie wybrany na stanowisko pierwszego polskiego premiera od upadku komunizmu. Trzy lata później przeniósł się do Brukseli. Tusk i Kaczyński walczyli ze sobą na szczeblu unijnym, gdy rząd PiS próbował zablokować reelekcję Tuska na przewodniczącego Rady UE. Ale ta próba zakończyła się niepowodzeniem.

Na początku października Tusk zgromadził w Warszawie setki tysięcy antyrządowych demonstrantów; Według jego zwolenników była to największa demonstracja w stolicy Polski. Nie ma jednak pewności, czy opozycja będzie w stanie zastąpić rząd w niedzielnych wyborach. Koalicja Obywatelska pod wodzą Tuska wygrała niedawno sondaż, ale nadal pozostaje za PiS.