Cykl zdjęć rozpoczyna się ikonicznym przedstawieniem sfrustrowanego nadwornego błazna Stańczyka, historycznie udokumentowanej XVI-wiecznej postaci, która szczerze powiedziała prawdę trzem polskim królom. Malarz historii Jan Matejko, jedna z postaci Portalu Polskiej Secesji, pokazuje mądrego głupca w ciemnym pomieszczeniu przylegającym do sali bankietowej. Drzwi są otwarte, słychać brzęk okularów i śmiech, a Stánczyk w czerwonym stroju klauna opadł na krzesło i niewyraźnie wpatrywał się w podłogę. Zasmuca go wiadomość o utracie Smoleńska. Dwudziestokilkuletni Matejko tym obrazem z 1862 roku ugruntował swoją sławę jako najważniejszego malarza polskiej historii. Trzydzieści lat później Matejko stworzył autoportret, siedząc spokojnie jak szacunek na wspaniałym czerwonym fotelu, długi potworny włosy i podobna broda, które składały się na poważną twarz księcia.Malarza, którego cechuje sceptyczne spojrzenie, które nie wie. Zaufanie. Na swój sposób jawi się jako rodzaj „Stańczyka”.
Życie na wsi jako przedmiot: obraz olejny Jacka Malchowskiego „Sztuka na pałacu” z 1896 r. pochodzi z kolekcji prywatnej i jest na stałe wypożyczony do Muzeum Narodowego w Warszawie.
(Zdjęcie: Peter Leger)
Kolejni artyści nie chcieli już poświęcać się malarstwu chwalebnej przeszłości Polski jako dzieło patriotyczne, na przykład malowali żywe obrazy polskich pejzaży zimą: ponure światło Stanisława Witkiewicza sprawia, że ośnieżone Tatry Wysokie wydają się zamarznięte na zawsze; W pobliżu Równiny Juliana rozciąga się tęsknie rozległy, prawie płaski, śnieżny krajobraz pod bladoniebieskim, zachmurzonym niebem, poprzecinany małymi rzekami. Ale to, co zamarzło pod śniegiem i lodem, może zostać rozpuszczone wiosną jako nowy początek. Wojciech Weiss, jeden z najbardziej podziwianych artystów za tę prezentację, ma chłopców ziewających i przeciągających się na łące usianej makami. Pod najgłębszym błękitem maki błyszczą jak iskierki głębokiej zieleni, a chłopcy pomiędzy nimi, jakby właśnie wyrośli z ziemi. W przypadku Jacka Malczewskiego, jednego z wielkich „Młodej Polski”, malarz spał przed sztalugą w jasnej wsi, kwitnącej i bujnych trawnikach wypełnionych marzeniami. Albo „wiosna” wybiega ze stawu jak syrena, jakby syrena została przemieniona w muzę nowej ery.
Leon Wyczółkowski, który był również rzeźbiarzem, nie tylko przywołuje w swojej książce Skamieniali druidzi bohaterski antropomorficzny krajobraz skalny, ale także odkrywa ukrytą moc starożytnych sił w skamieniałości. W zamierzeniu przychodzi na myśl Mojżesz Michała Anioła: Mojżesz jako symbol wyzwoliciela ludu Izraela z niewoli egipskiej.
Olga Poznańska podchodzi do swoich modeli, bez skojarzeniowych akcesoriów i mitycznego splotu historycznego. Jak tutaj z „Dziewczynami z chryzantemami” z 1894 roku.
(fot. Karol Kowalek/Pracownia Fotograficzna Muzeum Narodowego w Krakowie)
Jednymi z najpiękniejszych i najbardziej urzekających obrazów w tym fantastycznym spektaklu są obrazy szczególnego rodzaju, Malczewski przedstawia się jako wokalista z napierśnikiem otoczony mitycznymi postaciami. Albo poeta Adam umieszcza Asnika w dolnej połowie obrazu i pozwala, by nad głową poety pojawiły się postacie satyrów z Pieśni o Asniku. Wojciech Weiss ukazuje się ze smutnym i sarkastycznym uśmiechem, trzymając w ramionach różne maski. Przypomina nam to również wielkiego Belga Jamesa Ensora. Najbliżej jej modelek jest jednak Olga Poznańska, bez skojarzeń i legendarnych przeplatań historycznych. Wszystkie niepewność, podejrzliwość i zakłopotanie „chłopaka w gimnazjum” ujmuje z niesłabnącą wrażliwością przy bliższym przyjrzeniu się: jak chłopak „Napoleon” ostrożnie wkłada rękę do mundurka, jak podobno od niechcenia się w nim układa. twarz, ale Obawy przed wyśmiewaniem są imponujące.
„Nas i wojna” w reżyserii Edwarda Okuna powstał w latach 1917-1923 i przyjechał do Monachium z Muzeum Narodowego w Warszawie.
(fot. Krzysztof Wilczyński/Muzeum Narodowe w Warszawie)
Każdy, kto oczekuje widzialnych światów, które mogą wydawać się ogólnie znajome, rozczaruje się tutaj w najbardziej pozytywny sposób. W Hypo-Kunsthalle kurator Nerina Santorius i jej kolega Albert Godetzky zaprojektowali cykl 130 dzieł sztuki z ważnych muzeów w Warszawie, Krakowie, Poznaniu i kolekcjach prywatnych. Napędza niesamowitą różnorodność, różnorodność tematyczną i imponujące koncepcje wizerunkowe. Fakt, że wystawa stała się tematem niepokojącym w wyniku wojny Putina z Ukrainą, napełnia obrazy z lat 1890-1918 z tą atrakcyjną siłą, kiedy zaczyna się odradzać „młoda polska ludność”, całe pokolenie artystów i intelektualistów. przywoływać nawet Polskę, która zniknęła od ponad stu generałów do 1900 r. jako niepodległe państwo, podzielone między zdominowane przez Prusy Cesarstwo Niemieckie, carską Rosję i Austro-Węgry. Dopiero w 1918 roku Polska powróciła do rzeczywistości jako podmiot państwowy.
Warto zobaczyć same zdjęcia Witolda Wojtkiewicza. Tym zdjęciem z 1905 roku otwarcie przełamał litość rolnika pługów.
(fot. Krzysztof Wilczyński/Muzeum Narodowe w Warszawie)
Wystawa jest jak dotąd największą tego typu w Niemczech i otwiera oczy na polską sztukę w dobie, gdy symbolizm i sztuka współczesna inspirowały literaturę, malarstwo i muzykę w całej Europie. Polscy artyści połączyli te nurty z własnymi ideami, tęsknotą za niepodległością, własną tożsamością i prawdziwą polską sztuką: melancholią i ewokacją mitów, poszukiwaniem oryginalnej siły w religii i wiejskich tradycjach. Jednak jeden z nich, zmarły w wieku 29 lat Wittold Wojtkowitz, odwraca się od takich marzeń, fantazji i prymitywnych mitów i postrzega świat jako surrealistyczną groteskę. Same niepokojące zdjęcia są warte odwiedzenia. U niego lalki mają więcej wyrazu niż ludzie, przełamuje litość rolnika, który w ironiczny sposób ora swoją ziemię: klaun prowadzi pług, ciągnięty przez śmiesznie wychudzonego konia-zabawkę pod jadowitym żółtym niebem.
Silent Rebels – polska alegoria ok. 1900, od 25 marca do 7 sierpnia, patrz niżej www.kunsthalle-muc.de
