Gospodarka niemiecka jest dobrze pozycjonowana i zainwestowana w Rosji. Firmy wciąż opuszczają rynek. Ten niefortunny rozwój można odwrócić za pomocą nieco innej polityki przemysłowej.

Firmy opuszczają rynek

Otwarte dyskutowanie o ewentualnym wycofaniu się z Rosji do tej pory było tematem tabu wśród niemieckich menedżerów. Wiele firm zainwestowało ogromne sumy, komunikacja zewnętrzna jest bardzo wrażliwa, a sygnał bardzo zabójczy. Faktem jest, że liczba niemieckich firm w Rosji od lat systematycznie spada, a pojawiło się tylko kilka nowych. Większość z nich po cichu zniknęła z rynku. W szczytowym okresie stosunków gospodarczych rosyjskie Ministerstwo Finansów liczyło około 6500 firm z udziałem niemieckim. Dziś, przy dużej dobrej woli, wciąż jest ich niewiele poniżej 4000, a trend spada. Niedawno zaostrzone przepisy dotyczące lokalizacji, trwające spory z władzami i dyskryminacja NSP osiągnęły punkt, który w niektórych przypadkach jest trudny do uzasadnienia ekonomicznie. „Dzisiaj oceniamy ryzyko polityczne Rosji wyżej niż wahania kursów walut”, podsumowuje dostawca samochodów, który od wielu lat produkuje w Rosji. Myśli o przeniesieniu produkcji do Europy. I nie jest w tym osamotniona.

Rzeczywiście idealna strona inwestycyjna

Rosja może być wręcz idealnym miejscem do inwestowania. Większość kas korporacyjnych (rządowych) jest dobrze zaopatrzona. Państwo jako inwestor nie jest dłużnikiem i ma duże rezerwy finansowe. Bank centralny gwarantuje stabilność na lata. W wielu miejscach infrastruktura jest dobrze rozwinięta. Aby stać się często wykorzystywanym korytarzem tranzytowym Nowego Jedwabnego Szlaku, trzeba bardzo szybko poczynić kolejne inwestycje, ale przede wszystkim trzeba je wybudować. Poziom wykształcenia ludności jest dobry i nie brakuje nawet instytucji naukowych do współpracy w zakresie badań i rozwoju. Rosyjskie kolegia i uniwersytety nadal dobrze radzą sobie z przedmiotami MINT, które są szczególnie pożądane. Z drugiej strony aktualne niemieckie i międzynarodowe statystyki eksportowe pokazują, że zapotrzebowanie na najnowszą technologię, sprzęt i maszyny jest duże. Z kolei w standardowym roku 2012 dostarczono maszyny i instalacje, pojazdy, pojazdy specjalne, maszyny budowlane, technikę medyczną, elektronikę, elektrotechnikę, maszyny rolnicze, czyli w skrócie zaawansowaną technologię. W maju br. eksport wzrósł o 55 proc., a obroty handlowe wzrosły o ponad 80 proc.! I w końcu Niemcy i Rosjanie dobrze dogadują się w codziennym życiu handlowym. Nie ma decyzji na tej podstawie, ale jest to kwestia, którą obie strony raz po raz podkreślają. Chemia ma rację!

Zbyt wysokie oczekiwania?

co się stało? Odpowiedź na to pytanie oznacza powrót do 2012 roku. Roku przystąpienia Rosji do WTO. Handel kwitł, a oczekiwania, zwłaszcza te związane z przemysłem samochodowym, były ogromne. W ciągu zaledwie jednego roku Rosja zastąpi Niemcy jako najważniejszy rynek samochodowy w Europie. Inwestorzy planowali gigantyczne zakłady produkcyjne na rynek rosyjski i sąsiednie, które dziś są często w dużej mierze niewykorzystane. Niektóre firmy dostosowały swój model biznesowy i coraz częściej produkują na eksport – w tym do Unii Europejskiej. Ale już wtedy doszło do ostrego spór między zwolennikami ścisłego rozwoju narodowego a firmami zorientowanymi na rynek globalny. Przypomina to nieco starożytny konflikt między „ludźmi z Zachodu” a zwolennikami słowianofilów. Politycy poparli otwarcie się na światowy rynek. Większość pieniędzy była i nadal jest wpompowywana do państwowej kasy za pośrednictwem eksportu – w euro lub w dolarach. Wiele dużych rosyjskich holdingów rządowych jest również pozycjonowanych na arenie międzynarodowej i notowanych na „zachodnich” giełdach papierów wartościowych. Ministrem gospodarki był wówczas obecny wicepremier Andriej Biełousow. Naprzeciw tej frakcji znajdowali się spadkobiercy ugrupowań sowieckich, które były w większości zorientowane na rynek krajowy i wciąż często niekonkurencyjne, ale które sprowadzały wielu ludzi do zarobków, a nawet do utrzymania przy życiu całych (mono) miast. Firmy te są bowiem niezbędne dla społecznego spokoju kraju.

Niemcy pozostają największym rynkiem samochodowym w Europie

I dzisiaj? W 2020 r. w Niemczech zarejestrowano prawie trzy miliony samochodów, mimo że sprzedaż spadła o 20 procent w porównaniu z rokiem poprzednim. W Rosji było około 1,6 miliona. Branża motoryzacyjna jest z pewnością bardziej dotknięta istniejącymi tarciami niż inne branże, ale generalnie obraz jest podobny. Powody są różne i większość z nich jest domowej roboty. Rosyjska polityka przemysłowa i jej obrońcy mają decydujący wpływ na założenie, że firmy nie mogą i nie chcą się obejść bez rosyjskiego rynku. Jest to błąd. Oczywiście nikt nie lubi rezygnować z witryny lub rynku, w który zainwestował czas, siłę roboczą, dużo pieniędzy i ostatecznie ma nadzieję. Ale tylko nieliczne firmy byłyby zagrożone, gdyby przestały sprzedawać w Rosji. Aby było jasne, w tym momencie chęć przemysłu niemieckiego do zwiększenia liczby transakcji w Rosji jest duża, patrz dane dotyczące sprzedaży powyżej. Ale zwłaszcza w dzisiejszym najbardziej konkurencyjnym środowisku międzynarodowym, decyzje inwestycyjne są intensywnie analizowane i wdrażane w krajach, w których marże mogą być niższe, ale ryzyko można policzyć.

Rynek rosyjski jest mniej ważny

W globalnym porównaniu i w przeciwieństwie do postrzegania samych siebie przez Rosjan, rynek jest znacznie mniej ważny, niż się zakłada. Handel Niemiec z Polską wzrósł ponad dwukrotnie. Nawet w dość małych Czechach Niemcy rodzą się o 80 procent więcej. Do tego dochodzi dewaluacja rubla i od lat niskie płace realne, które miały istotny wpływ na konsumpcję krajową. Ostatnio gwałtowny wzrost inflacji doprowadził do wzrostu oprocentowania kredytów. To sprawia, że ​​produkty zagraniczne są droższe dla rosyjskich klientów końcowych. Uniemożliwia to firmom aktualizowanie swoich urządzeń i spełnianie wymagań – często ze strony zachodnich partnerów. W efekcie powoduje to, że potencjalni dostawcy przegrywają konkurencję o nowe, bliższe lokalizacje. Do tej pory państwo w dużej mierze powstrzymywało się od wspierania sektora prywatnego podczas pandemii korony. Wręcz przeciwnie: firmy muszą płacić opłaty urlopowe ustalone przez państwo. W efekcie brakuje im więcej środków na inwestycje. Przedsiębiorstwa państwowe, które często mają dobry kapitał, nie mogą kupować od wszystkich dostawców ze względu na przepisy rządowe. Nie ma środowiska, w którym inwestorzy szturmują rynek i machają flagami.

Nie ma planu sukcesji

Niedawne spojrzenie na branżę motoryzacyjną pokazuje, jak wątpliwe mogą być decyzje dotyczące polityki przemysłowej w średnim i długim okresie. Nie ma Rosjanina wśród 100 największych dostawców samochodów na świecie i tak pozostanie. Jasna i zorientowana rynkowo decyzja o zainteresowaniu producentów samochodów i ich dostawców rynkiem rosyjskim poprzez przystąpienie do WTO spowodowała, że ​​prawie wszyscy liczący się producenci OEM rozpoczęli produkcję w Rosji i przyciągnęli dostawców. Narzędzia finansowania i substytucji są precyzyjnie dopasowane do rzeczywistych potrzeb inwestorów. Wszystkie te przepisy wygasły, ale niestety rząd rosyjski nie zaproponował nowych rozwiązań w ich miejsce. Regulacje prawne wciąż trwają. Ale dla firm coraz mniej czasu.

Jest chęć inwestowania

W rzeczywistości wszystko, co jest wymagane, to ciągła wymiana z firmami w celu wydania praktycznych wytycznych. Rosyjskie firmy też nie są szczególnie zadowolone z najnowszych regulacji. Potrzebują dostępu do produktów na rynku światowym po przystępnych cenach. Jaki jest punkt zastępowania importu, jeśli nie ma odpowiednich dostawców w Rosji lub Europejskiej Unii Gospodarczej? Nie brakuje chęci inwestorów zagranicznych do ponownego skupienia się na Rosji. Producenci są również dobrze przygotowani do udziału. Aby to zrobić, musisz jednak zrozumieć decyzje biznesowe. To byłaby naprawdę stracona okazja, żeby teraz nie odpowiedzieć. „Wschodni Komitet Gospodarki NiemieckiejCo dwa tygodnie publikuje kolumnę na Ostexperte.de.