ÜMówi się o Johnie von Neumann, że w miesiącach poprzedzających jego śmierć 8 lutego 1957, armia amerykańska wysłała strażników przed szpitalną salą naukowca, który cierpiał na raka kości. Zostały zaprojektowane, aby uniemożliwić sowieckim szpiegom zbliżenie się do pacjenta, który miał halucynacje i rozmawiał przez sen pomimo lub z powodu silnych leków, które przyjmował. John von Neumann był zaangażowany w Projekt Manhattan i późniejszy amerykański program broni jądrowej na wczesnych etapach zimna wojna Był zaangażowany i pracował jako doradca rządowy, dopóki nie został zdiagnozowany. Teraz istniało niebezpieczeństwo, że może ujawnić sekrety broni w swoim delirium.

W biografii brytyjskiego dziennikarza naukowego Ananyu Bhattacharyi brakuje tych szczegółów. Autor wspomina o hipnotycznej senności nieuleczalnie chorych, a także o zegarze, ale nie ma między nimi związku. Rozczaruje się tutaj każdy, kto chciałby dowiedzieć się czegoś o prawdziwości tej opowieści, a przynajmniej o tym, kiedy się pojawiła. Ale to jest cecha podejścia Bhattacharyi do swojego tematu. Zwykle wszystko, co jest autobiograficzne, wspomina się krótko i ze źródeł wtórnych: dzieciństwo Budapesztu w zamożnej rodzinie żydowskiej; Studiował inżynierię chemiczną w Berlinie i Zurychu, gdzie ojciec — który został wyniesiony do dziedzicznej szlachty przez cesarza Habsburgów w 1913 — zmusił uzdolnionego matematycznie człowieka do uzyskania stopnia pożądanego w świecie biznesu; Lata w Niemczech w okresie Republiki Weimarskiej; Imigracja do Ameryki w 1930 r. Jego rola w legendarnym Instytucie Studiów Zaawansowanych w Princeton, gdzie był m.in. Alberta Einsteina i przeszkadza Kurtowi Gödelowi, grając głośno niemiecką muzykę marszową; jego radość z bogactwa materialnego, imprez, dobrego jedzenia i szybkich samochodów; rozwiązanie jego pierwszego małżeństwa; dziewczyna; jego druga żona, która wyszła ponownie za mąż rok po jego śmierci, ale popełniła samobójstwo pięć lat później; Jak znalazł wiarę po zdiagnozowaniu raka?

Skup się na pracy naukowej

Co więcej, na koniec II wojna światowa I na początku zimnej wojny między wybitnymi postaciami historycznymi. On sam odzwierciedlał różne środowiska narodowe, w których żył i pracował, używając odmian swojego imienia: urodził się Janus, Johann był w Niemczech, a John w Ameryce. Życie jak w centrum XX wieku.

Ale nie chodzi o XX wiek – i tak naprawdę nie chodzi też o życie. „Jeżeli ludzie nie myślą, że matematyka jest łatwa, to dlatego, że nie zdają sobie sprawy ze złożoności życia” to chyba najsłynniejsze powiedzenie, które wyszło od Johna von Neumanna. I tak Ananyu Bhattacharya interesuje to, co jest prostsze z tego punktu widzenia: z pracą naukową Johna von Neumanna, która z łatwością wystarczyłaby na pół tuzina karier badawczych na poziomie laureata Nagrody Nobla i pod wieloma względami daleko poza jego czasy. . Spośród ośmiu rozdziałów książki, które są długie, ale bynajmniej nie długie, sześć poświęconych jest głównym obszarom pracy Neumanna: podstawom matematyki, teorii kwantowej, broni jądrowej, komputerom cyfrowym, teorii gier i samoreplikującym się automatom. Pięć z tych obszarów badawczych jest nadal jednymi z najistotniejszych, a czasem wrażliwych, jakie mogą być oferowane przez zaangażowane dyscypliny – a przyszłość szóstego jeszcze się nie zaczęła.