Aby umożliwić transformację energetyczną, Polska przechodzi na energetykę jądrową i buduje dużą liczbę reaktorów, zarówno dużych, jak i małych. Nikt nie boi się szkód dla środowiska – bardziej boi się, że plany z Warszawy nie wypalą.

Białe wydmy, drobny piasek, las sosnowy. Ciszę zakłócał jedynie szum ptaków i fal. Mały raj dla spragnionych spokoju i natury, położony pomiędzy dwiema wsiami Kopanino i Lubiatov, około 90 kilometrów od Gdańska. Ale to się wkrótce skończy: za trzy lata ma się tu rozpocząć budowa pierwszej w Polsce elektrowni jądrowej.

Wyciętych zostanie 350 hektarów lasu, aby zrobić miejsce pod ułożenie kilometrów rurociągów. Woda chłodząca reaktor przepuszczana jest nim do elektrowni i z powrotem do morza. Ponadto ma zostać zbudowany statek, aby materiał na budowę elektrowni można było transportować statkiem.

Dziesiątki małych reaktorów

Obecnie ponad 70 proc. energii elektrycznej w Polsce produkowane jest z węgla brunatnego i kamiennego. Oczekuje się, że do roku 2040 udział ten spadnie do ośmiu procent. Połowa wytwarzanej energii elektrycznej powinna pochodzić z energii odnawialnej, a następnie z energii jądrowej. Oprócz elektrowni jądrowej Kopanino-Lubiatów planowana jest druga elektrownia w pobliżu Konina, blisko 300 kilometrów od Frankfurtu nad Odrą – na miejscu istniejącej elektrowni opalanej węglem brunatnym. Uruchomienie obu elektrowni jądrowych zaplanowano na lata 2033 i 2038, a w dłuższej perspektywie będą one produkować do dziewięciu gigawatów.

Ponadto Polska planuje budowę 79 małych reaktorów, zwanych SMR, każdy o mocy 300 MW. Oczekuje się, że będą one dostarczać około jednej trzeciej przyszłej energii jądrowej oraz dostarczać energię elektryczną i ciepło dla całych miast lub fabryk w kraju. Pierwsze SMR ma zostać uruchomione online w 2028 r.

„Powinno…” – Monika Moravicka, ekspert ds. Europy Środkowo-Wschodniej w międzynarodowej organizacji „Program Pomocy Regulacyjnej” (RAP) jest sceptyczna. „Małe reaktory są bardzo przydatne, a jeśli zostaną zbudowane i będą działać, nie ma pewności, że zadziałają. Nie były jeszcze nigdzie używane”.

„Czarnobyl dawno temu”

Jak wynika z sondażu przeprowadzonego przez United Surveys dla radia RMF FM i dziennika „Dziennik Gazeta Prawna” z listopada 2023 r., 83,5 proc. Polaków popiera budowę elektrowni jądrowych w kraju – zwrot o 180 stopni: 40 lat temu, obecnie planowana jest budowa elektrowni jądrowej w Żarnowcu, zaledwie 20 km od Morza Bałtyckiego.Kiedy elektrownia jądrowa została uruchomiona, nastąpiła katastrofa w Czarnobylu. Po kilku protestach w całej Polsce plany te porzucono.

Dziś Polacy postrzegają denuklearyzację Niemiec jako duży błąd, mówi Adam Dragic, politolog i ankieter warszawskiego think tanku Morinkamann. „Polacy postrzegają Niemców jako pragmatystów i nie rozumieją tego posunięcia. Dla Polski energetyka jądrowa to projekt, który zapewnia krajowi większą suwerenną władzę, zwłaszcza gdy dowiadują się, że niektóre elektrownie węglowe wróciły do ​​sieci po nuklearnej elektrownie zostały zamknięte.”

Monika Morawiecka jest mniej optymistyczna. „Wątpliwe jest, czy naprawdę można powiedzieć, że dzięki elektrowniom jądrowym uniezależnisz się” – mówi. „Technologię i paliwo trzeba importować. Prawdą jest jednak, że energia jądrowa zapewnia energię zrównoważoną i bezpieczną”. Polacy nie boją się już katastrofy na wzór Czarnobyla: „Czarnobyl był dawno temu. Ale obawa przed rosnącymi kosztami energii i złym powietrzem jest realna” – mówi Adam Dragic.

Walka w niemieckich krajach związkowych

Niemieckie kraje związkowe Brandenburgia, Meklemburgia-Pomorze Przednie i Saksonia od dawna protestują przeciwko planom polskiej elektrowni jądrowej. Zostało odrzucone w sąsiednim kraju. Jeszcze bardziej niewytłumaczalne niż faza nuklearna w Niemczech jest żądanie Niemiec, aby inni zrobili to samo, wyjaśnia Adam Dragic.

Odkąd w lipcu 2022 r. Parlament UE uznał energię jądrową wraz z gazem ziemnym za zielone technologie, Niemcy nie są w stanie powstrzymać planów Polski dotyczących elektrowni jądrowych. W ramach konsultacji transgranicznych państwa mogą wyrażać swoje poglądy i zadawać pytania, ale nic więcej. Konsultacje zakończono w kwietniu 2023 r. „Sam jestem przeciwny energii nuklearnej, ale muszę zrozumieć, że nasi sąsiedzi mają odmienne zdanie” – mówi Hendrik Fischer, sekretarz stanu w Ministerstwie Gospodarki, Pracy i Energii Brandenburgii.

Planując elektrownie jądrowe, rząd polski zakładał możliwość eksportu energii jądrowej do Niemiec. Christina Haverkamp, ​​dyrektor wykonawcza niemieckiej agencji energetycznej Tena, kategorycznie temu zaprzecza: „Niemcy rezygnują nie tylko z elektrowni jądrowych, ale z całej energii jądrowej” – także z importowanej. Sceptycznie odnosiła się do planów nuklearnych Warszawy: „Ludzie w Polsce prawdopodobnie nie wiedzą, ile to zajmie, jakie problemy to spowoduje, np. potrzebny końcowy magazyn i ile to ostatecznie będzie kosztować. planowanie.”

Mieszkańcy mają zapewnioną infrastrukturę

Mieszkańcy gmin otaczających planowaną elektrownię jądrową na Bałtyku są podzieleni: wielu zajmujących się rolnictwem lub posiadających domy letniskowe obawia się, że region straci swój urok. Ale oni są w mniejszości. Z badań wynika, że ​​ponad 70 proc. miejscowej ludności opowiada się za elektrownią jądrową. Wkrótce zostanie zbudowana szybka autostrada i połączenie kolejowe, które zapewnią tysiące miejsc pracy i ogromne przepływy pieniężne. Prądu nie zabraknie.

A dla turystów? Elektrownia, ale nowe 300-metrowe molo i przystań powinny nadal przyciągać turystów. Przynajmniej w to chcielibyśmy tutaj wierzyć.