Polska uruchomiła niedawno Program działań WHO dotyczący luk w zdrowiu psychicznym (mhGAP), oparte na dowodach podejście do poszerzania potencjału i usług w zakresie zdrowia psychicznego, będące częścią Narodowego Programu Zdrowia, co stanowi ważny krok w kierunku wzmocnienia pozycji w zakresie wyeliminowania niezaspokojonych luk. Potrzeby zdrowia psychicznego ludności.

Polska, podobnie jak wiele innych krajów Europejskiego Regionu WHO, stoi przed poważnymi wyzwaniami w zakresie zapewnienia dostępu do usług w zakresie zdrowia psychicznego. 60% pacjentów, którzy twierdzą, że potrzebują wsparcia psychologicznego, przyznaje, że nie szuka pomocy ze względu na piętno z tym związane. W kraju jest zaledwie 9 psychiatrów na 100 000 mieszkańców, a listy oczekujących są długie. Zaledwie 3,7% polskiego budżetu na opiekę zdrowotną przeznacza się na opiekę psychiatryczną, co jest wynikiem niskim w porównaniu z niektórymi innymi krajami europejskimi.

Pilna potrzeba lepszej opieki w zakresie zdrowia psychicznego

Obecnie polskie dzieci mają jeden z najniższych wskaźników zdrowia psychicznego i jeden z najwyższych w Europie wskaźników prób samobójczych. W 2022 r. policja zbadała łącznie 2031 prób samobójczych w grupie wiekowej poniżej 18 lat, co oznacza wzrost o 148% w porównaniu z 2020 r.

Dostrzegając potrzebę pilnych zmian, polski rząd podejmuje pilne działania mające na celu zreformowanie systemu ochrony zdrowia psychicznego, w tym dzieci i młodzieży. Aby zaspokoić bieżące potrzeby, od 2018 r. rząd czterokrotnie zwiększył wydatki na zdrowie psychiczne dzieci i młodzieży do ponad 1 miliarda złotych (200 milionów euro).

„W przeszłości zdrowiu psychicznemu nie poświęcano takiej samej uwagi jak zdrowiu fizycznemu, nie tylko w Polsce, ale w całym regionie europejskim WHO. Zaczynamy zdawać sobie sprawę z kosztów tego braku uwagi dla naszego społeczeństwa, naszej gospodarki, naszych społeczności i naszych rodzin” – powiedziała dr Nino Berdzoli, przedstawicielka WHO w Polsce i specjalny wysłannik WHO ds. ukraińskiego reagowania kryzysowego w krajach przyjmujących uchodźców.

„Ale polskie władze odpowiedzialne za ochronę zdrowia podejmują obecnie niezbędne działania – ich obecne i przyszłe plany pokazują, że podążamy właściwą drogą” – dodał lekarz. dodał Berdzoli.

Zdrowie psychiczne od dawna jest postrzegane w regionie i na całym świecie jako mniej priorytetowe niż zdrowie fizyczne. Napiętnowanie i stereotypy dotyczące potrzeb w zakresie zdrowia psychicznego, w połączeniu z niewystarczającymi zasobami na odpowiednie usługi i długimi listami oczekujących na leczenie, stworzyły w wielu krajach znaczące bariery w dostępie do opieki w zakresie zdrowia psychicznego.

Poprawa dostępu do podstawowej opieki zdrowotnej

W Polsce i całym regionie europejskim podstawowa opieka zdrowotna stanowi punkt wejścia do systemu opieki zdrowotnej dla pacjentów z problemami zdrowotnymi.

Z tego też powodu włączenie opieki w zakresie zdrowia psychicznego do podstawowej opieki zdrowotnej jest jednym z najskuteczniejszych sposobów ograniczenia niezaspokojonych potrzeb w zakresie zdrowia psychicznego – poprzez wczesną identyfikację osób zagrożonych, szybką ocenę i umożliwienie skierowania do odpowiednich świadczeniodawców.

„Lekarze ogólni muszą stać się pierwszoplanowymi podmiotami środowiskowej opieki psychiatrycznej w Polsce, pomagając zmniejszyć presję na przeciążone placówki psychiatryczne” – stwierdziła lekarka. Beardzoli.

mhGAP wyposaży polskich lekarzy pierwszego kontaktu w wiedzę i umiejętności niezbędne do rozpoznawania objawów powszechnych chorób psychicznych, w tym depresji, chorób związanych ze stresem, narkomanii i myśli samobójczych. Szkolenie specjalistyczne ma na celu nabranie przez nich pewności siebie w leczeniu tych schorzeń lub, w razie potrzeby, skierowanie pacjentów do psychologów i psychiatrów w lokalnych ośrodkach zdrowia psychicznego.

„Ten program przybliży ludziom opiekę w zakresie zdrowia psychicznego. „Chodzi o poświęcenie zdrowiu psychicznemu uwagi, na jaką zasługuje” – dodał dr Beardzoli.

Polska jest najnowszym krajem w regionie, który przyjął Plan działania na rzecz luki w zdrowiu psychicznym (mhGAP), dołączając do sąsiedniej Ukrainy, która również rozpoczęła wdrażanie zestawu narzędzi na poziomie krajowym. Ponad 100 krajów na całym świecie wdraża już mhGAP.

„Przygotowania do uruchomienia programu rozpoczęły się ponad rok temu, teraz cieszymy się, że możemy uruchomić program mhGAP w Polsce. My w Ministerstwie Zdrowia cieszymy się, że mamy pierwszą grupę pilotażową, a umiejętności i wiedza przekazywane są poprzez program będzie korzystny dla kraju” – powiedziała Joanna Głazewska, zastępca szefa Urzędu Zdrowia Publicznego. całość”.

Początkowo program będzie testowany w województwie poldaskim i mazowieckim, ale są już plany wdrożenia go na terenie całego kraju.

Dostęp mają także uchodźcy

Program ma także na celu wsparcie ukraińskich uchodźców. Badanie przeprowadzone przez Główny Urząd Statystyczny i Biuro Krajowe WHO w Polsce wykazało, że co najmniej jeden na dziesięciu ukraińskich uchodźców zgłosił, że ma poważne problemy ze zdrowiem psychicznym, a spośród tych, którzy zgłosili takie problemy, ponad połowa skorzystałaby ze świadczeń leczenia.

„Oprócz ludności polskiej wsparcie w zakresie zdrowia psychicznego zostanie zapewnione także dużej populacji ukraińskich uchodźców w kraju. Zdrowie psychiczne i dobrostan emocjonalny uchodźców stanowią pilną kwestię i przy hojnym wsparciu finansowym ze strony rządu USA, Światowa Organizacja Zdrowia i polskie Ministerstwo Zdrowia podjęły aktywne kroki w celu zajęcia się tą sprawą. Berdzoli.

Zdrowie psychiczne jest jednym z kamieni węgielnych Europejskiego programu działania na lata 2020–2025 (EPW), czyli planu, który wytycza większość prac WHO/Europy. W ramach programu EPW WHO/Europa utworzyła Europejski Sojusz na rzecz Zdrowia Psychicznego, który zrzesza szerokie grono kluczowych interesariuszy, aby wspólnie z rządami i decydentami opowiadać się za inwestycjami w zdrowie psychiczne.