Bruksela wydaje się w dużej mierze niewzruszona groźbami Warszawy, że zablokuje unię swoim wetem, jeśli unijne pieniądze nie zostaną wypłacone z Funduszu Odbudowy. Według źródeł Komisji Europejskiej Bruksela prawdopodobnie będzie nalegać, aby Polska kontynuowała reformę sądownictwa.

Polska ma prawo do 24 mld euro dotacji i 11,5 mld euro bardzo tanich pożyczek. Fundusz ma na celu pomóc krajom członkowskim stać się bardziej ekologicznymi i bardziej cyfrowymi w miarę odbudowy ich gospodarek.

Środki zostały jednak zamrożone, ponieważ rządząca w Polsce partia Prawo i Sprawiedliwość (PIS) odmawia cofnięcia zmian w sądownictwie w ciągu ostatnich siedmiu lat, mimo że Sąd Najwyższy UE uznał je za niezgodne z traktatami UE.

W związku ze zbliżającymi się w przyszłym roku wyborami lider nacjonalistycznego i eurosceptycznego PiS Jarosław Kaczyński i inni wysocy urzędnicy partyjni nasilili antyunijną retorykę, twierdząc, że Polska nie pójdzie na ustępstwa.

Rzecznik PiS Radosław Vogel powiedział w środę radiu Wnet, że Komisja Europejska nie ma nic do powiedzenia w sprawach sądowych, a jej decyzja o zamrożeniu polskich funduszy ma charakter polityczny.

„Polska będzie realizowała swoje uprawnienia bardzo rygorystycznie, a jednocześnie będziemy bardzo ostrożni, aby Komisja Europejska nie wkraczała w obszary, nad którymi nie ma jurysdykcji umownej” – powiedział.

Warszawa grozi zablokowaniem 27 unijnych decyzji w obszarach wymagających konsensusu: polityki zagranicznej i bezpieczeństwa, podatków czy finansów, jeśli pieniądze nie zostaną uwolnione.

Wykorzystała tę dźwignię, aby zbliżyć się do płatności UE na początku tego roku, tymczasowo blokując przyjęcie przez UE uzgodnionej na całym świecie minimalnej stawki podatku od osób prawnych.

Ale jak dotąd Unia Europejska nie została dotknięta tą retoryką.

„Komisja nie jest zbyt zaniepokojona takimi groźbami” – powiedział wysoki rangą urzędnik UE, dodając, że PiS „testuje termin „wróg” w wyborach.

„Jest mało prawdopodobne, aby komisja w porozumieniu z polskim rządem obniżyła poziom swoich wymagań, które już są minimalne” – dodał urzędnik.

Drugi wysoki rangą urzędnik UE powiedział, że chociaż może być miejsce na kompromis, wartości UE powinny być przestrzegane.

„Inicjatywa jest teraz po stronie polskiej. Nie widzę żadnej inicjatywy, którą Unia Europejska może podjąć na tym etapie” – powiedział urzędnik.

Plan zakłada przeznaczenie 3,7 mld euro na farmę wiatrową na Bałtyku, która zastąpi węgiel w miksie energetycznym kraju oraz 1,4 mld euro na laptopy i szybki internet dla szkół w słabiej rozwiniętych regionach.

Bez tych funduszy polskie szpitale i uniwersytety medyczne straciłyby 4,4 miliarda euro na przygotowanie się na przyszłe nagłe wypadki zdrowotne, a plany stworzenia 47 500 miejsc opieki dziennej w celu zwiększenia zatrudnienia kobiet mogą być zagrożone.