W Polsce rząd Donalda Tuska chce zająć się transformacją energetyczną. Zaczyna się jednak od błędu.

13 grudnia, historyczny dla Polski dzień i 42. rocznica ogłoszenia stanu wojennego w 1981 r., w Warszawie objęła władzę koalicja trzech partii i koalicji partyjnych. Koalicja Obywatelska ze starym i nowym premierem Donaldem Tuskiem na czele oraz ponadpartyjna koalicja Trzecia Droga i Nowa Lewica zajmowały się już polityką, zanim objęły urząd, a konkretnie: polityką klimatyczną. Jednak ich pierwsze przedsięwzięcie w zakresie polityki ochrony środowiska wywołało sensację – i początkowo zakończyło się niepowodzeniem. Politycy nowej koalicji połączyli swoją propozycję dostosowania wygasającej z końcem tego roku hamulca cenowego energii z reformą zasad budowy lądowych farm wiatrowych. Jak znikąd należy zmniejszyć minimalne odległości między nowymi obiektami a zamieszkałymi osiedlami z obecnych 700 metrów do 300 metrów i ułatwić wywłaszczanie gruntów prywatnych.

Trudno zgadnąć, jaki demon popchnął nowych koalicjantów do ich niedojrzałej inicjatywy. Projekt ustawy nie był wcześniej przedmiotem konsultacji, ani nie spełnia wymogów branży energetyki wiatrowej, która zakłada odległość co najmniej 500 metrów. Projekt ustawy był pozytywnym krokiem naprzód dla PiS. Największa partia opozycyjna otrzymała teraz, jak na srebrnej tacy, wszystkie niezbędne składniki swojej starej i nowej narracji: nowy rząd Tuska służy przede wszystkim interesom Zachodu, zwłaszcza interesom Berlina, bo energetyka odnawialna i intensywna polityka klimatyczna są powiązane przede wszystkim z Niemcami . w Polsce. PiS stwierdził, że zespół Tuska stanowi prawo zbiorowe na korzyść lobbystów, chce zaszkodzić polskim obywatelom na wsi i służy bardzo odważnej polityce klimatycznej UE, którą PiS zawsze odrzucał.

Ostra krytyka

Przyszła koalicja Tuska wycofała się z tej propozycji po ostrej krytyce, która napłynęła także z niezależnych źródeł. Ma zostać wydany nowy projekt ustawy, zgodnie z którym minimalna odległość turbin wiatrowych od obszarów mieszkalnych zostanie zmniejszona do 500 metrów. Ale naczynia się zepsuły. Dlatego też przyszłe kroki w kierunku lepszej polityki klimatycznej mogą od początku budzić wątpliwości. Plany nowej koalicji w tym zakresie były i pozostają bardzo ambitne. Jak wyjaśnił Donald Tusk w oświadczeniu rządu z 12 grudnia: „Energia wiatrowa będzie jednym z alternatywnych źródeł energii w Polsce”.

W swoim pierwotnym porozumieniu koalicyjnym koalicjanci stwierdzili jaśniej niż jakikolwiek polski rząd wcześniej: „Przyspieszający kryzys klimatyczny jest niezaprzeczalną rzeczywistością, podobnie jak fakt, że główną przyczyną jest działalność człowieka”.

W 13-stronicowej umowie koalicyjnej ochrona klimatu i środowiska została opisana bardziej kompleksowo niż wiele innych obszarów polityki. Należy przyspieszyć transformację energetyczną i stworzyć nowe, stabilne ustawodawstwo dotyczące „systemów wsparcia finansowego i technologicznego”. Planowane jest zwiększenie udziału odnawialnych źródeł energii w wytwarzaniu energii elektrycznej poprzez rozwój potencjału lądowej energetyki wiatrowej, systemów fotowoltaicznych i biogazu. Należy promować w szczególności prywatne i miejskie systemy fotowoltaiczne, a gminy powinny otrzymywać udział w zyskach.

Pięciokrotny wzrost energii słonecznej

Finansowanie inwestycji zostanie częściowo zabezpieczone z niewykorzystanych jeszcze środków UE z Funduszu Odbudowy Korony, a także z dochodów generowanych z handlu uprawnieniami do emisji (ETS) na poziomie UE. Największa partia nowej koalicji, Tusk KO, obiecała w swoim programie wyborczym redukcję emisji dwutlenku węgla w kraju o 75 proc. do 2030 r. i zmniejszenie w tym samym okresie udziału energii odnawialnych z 21 proc. (2022 r.) do 46 proc. Zwiększenie – PiS przewidział te cele dopiero na 2040 rok. Plan KO – popierany głównie przez partnerów – jest zatem ambitny; Należy je osiągnąć poprzez potrojenie produkcji zainstalowanej energetyki wiatrowej (2023: 9,6 GW) i pięciokrotny wzrost produkcji energii słonecznej (2023: 15 GW). .

Ale w ramach polityki klimatycznej należy zachęcać także do wejścia w energetykę jądrową, co PiS już promował. Ostatnio mówi się o tzw. małych elektrowniach jądrowych (Small Modular Reactors, SMR), jednak plany są niejasne, a realizacja projektów stoi pod znakiem zapytania. W tym celu od kilku lat planowana jest budowa dwóch elektrowni jądrowych o łącznej mocy co najmniej sześciu gigawatów; Mają powstać we współpracy z amerykańską grupą Westinghouse i południowokoreańską firmą KHNP. Uruchomienie pierwszego bloku zaplanowano na rok 2033.

Bardziej ekologicznie niż kiedykolwiek

Jednak ochrona środowiska – zaniedbana przez poprzedników – wymaga znacznej poprawy także w innych obszarach. „Wprowadzimy zakaz spalania drewna w celu wytwarzania energii elektrycznej na potrzeby komercyjne” – zapowiedział Tusk w oświadczeniu rządu. „Obywatelska gospodarka lasami”, program renaturyzacji bagien i bagien oraz powiększania obszarów parków narodowych – Tusk & Co jest dość radykalnie zielony jak na polskie standardy. Trzeba też odnowić zdewastowaną Odrę – bo „w przyszłości rozwój krajów bardziej niż kiedykolwiek będzie zależał od jakości ich wody” – mówi Tusk.

Jeśli plany nowego rządu zostaną przynajmniej w dużej mierze zrealizowane, Polska może stać się bardziej ekologiczna i czystsza niż kiedykolwiek wcześniej. Tym bardziej, że pod rządami nowego rządu znaczenie górnictwa może spaść znacznie szybciej, niż planował PiS – ten zdecydował się zamknąć kopalnie do 2049 roku i do końca udzielić przedsiębiorstwom wydobywczym ogromnego wsparcia finansowego. Nowy rząd milczy na temat swoich planów wydobywczych, doskonale wiedząc o bojownikach górników i ich związkach zawodowych. Należy unikać popełniania nieudanych błędów, takich jak pierwsze prawo dotyczące energii wiatrowej.