Walka o wolność w XIX wieku, opór podczas II wojny światowej, bunt przeciwko komunizmowi: Andrzej Wajda zawsze czerpał z wielkiego materiału historycznego swojego kraju i zamieniał go w wielkie kino. Ostatnio osiągnął to w 2013 roku pracą „Wałęsa. Człowiek nadziei”.

Film Oujdy o Lechu Wałęsie był nie tylko hołdem złożonym przywódcy strajku, przywódcy Solidarności i laureatowi Pokojowej Nagrody Nobla. Objawił także trudną osobowość, która wielokrotnie groziła potknięciami w życiu codziennym, w rodzinie i w polityce, wywracając cały świat do góry nogami.

„Większość moich filmów kończy się tragicznie, porażką tych, którzy chcieli dobra. Mamy tu bohatera, który chciał dobra i osiągnął dobro. Decydujące jest to, że Wałęsa przeprowadził ten nieoczekiwany i niewiarygodny proces zmian bez rozlewu krwi. To było nasze największe zwycięstwo nie tylko w Polsce, ale i w Europie.”

Jednak film Wajdy Wałęsa nie do końca spotkał się w Polsce z entuzjazmem. Ponieważ młody Wałęsa został tymczasowo wcielony do komunistycznych służb specjalnych w latach 70., narodowi konserwatyści twierdzili w 2013 r., że Wałęsa i jego towarzysze działali zgodnie z instrukcjami Moskwy. Prawdziwi obrońcy wolności Solidarności wciąż są uciszani. W tym odczytaniu Andrzej Wajda nagle stał się „postsowieckim agentem wpływu”, a cały jego czyn równał się zdradzie narodu polskiego. Wtedy się obraził.

Studiowała w Akademii Sztuk Pięknych i Szkole Filmowej

Andrzej Wajda urodził się w 1926 roku w Suwałkach, w północno-wschodniej Polsce, jako syn oficera i nauczyciela. Po zakończeniu II wojny światowej studiował w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych, a następnie ukończył PWSFTviT w Łodzi. Jego zmysł rysowania został przeniesiony na pracę z kamerą. We wszystkich słowach dominowały obrazy. Już w latach pięćdziesiątych Wajda potrafił przekazywać tematy, które po cenzurze były dla komunistów tematem tabu, jak na przykład opór wielu Polaków przeciwko hitlerowskim Niemcom, ale także Rosji Sowieckiej podczas II wojny światowej. Filmy takie jak „Pokolenie” i „Kanał” krążą wokół tego tematu, ale szczególnie „Popiół i diament”.

„Popiół i diament” na podstawie powieści Jerzego Andrzejewskiego pod tym samym tytułem przedstawia uzbrojonych bojowników podziemia walczących z ustanowieniem reżimu komunistycznego w Polsce w 1945 roku. Bohatera przypominającego nieco Jamesa Deana, gra Zbigniewa Cybulskiego. Jest postacią popularną, z drugiej jednak strony film potępia jego ataki terrorystyczne przeciwko nowym władcom politycznym. W 1958 roku „Popiół i diament” rozsławiło Wadżdę na całym świecie.

„Ten film bardzo ukształtował mnie jako reżysera. Dał mi możliwość pracy za granicą. Może gdybym pojechał do Ameryki, byłbym dziś amerykańskim reżyserem. Zawsze jednak wierzyłem, że mogę powiedzieć więcej o świecie, w którym żyję. „Niedobrze jest reżyserować „Na zewnątrz”, gdzie technik oświetleniowy wie o świecie więcej niż reżyser. Dlatego nie chciałem emigrować.”

„Ziemią obiecaną” o kapitalistycznej gorączce złota podczas budowy europejskiego miasta tekstylnego Łodzi czy „Człowiekiem z marmuru” o fałszywej moralności stalinowskiej fazy rozwoju lat 50. Wajda ugruntował swoją reputację artysty. który zrozumiał zamieszanie w Polsce, aby pokazać, że poruszyło ono także widzów w Japonii i Ameryce Południowej. Jego kinowe obrazy nabrały ogromnej prędkości, czasami przypominając ruchy w tańcu. W lokalnym przemyśle filmowym Wadżda stała się gigantem, którego nikt nie może zignorować, nawet ci u władzy. Wadżda wykorzystał pojawienie się ruchu Solidarność w 1980 r. do wyrównania rachunków z socjalistyczną polityką kulturalną.

„Po wojnie mieliśmy 4000 kin, teraz mamy 1800. Co to za rozwój kultury? Ministerstwo Kultury interesuje się nie tyle kulturą, co sztuką wnikliwych rozmów z artystami na temat ich ewentualnych zamierzeń Ale to nie jest misja Ministerstwa.”

Wojda stał się figurantem opozycji antykomunistycznej w latach 80. W 1989 został wybrany do Senatu RP. W 2000 roku zdobył Oscara za całokształt twórczości. Niedługo potem założył w Polsce własną szkołę filmową.

W 2007 roku ukazał się film, który miał dla Oujdy szczególne znaczenie osobiste. Zbrodnia Katyńska pokazuje, jak w 1940 r. KGB rozstrzelało tysiące polskich oficerów. W komunistycznej Polsce zbrodnia ta była tematem tabu i zrzucano winę na Niemców. Wśród ofiar masowego mordu znalazł się Jakub Wajda, ojciec reżysera.

Polska i świat zapamiętają Andrzeja Wajdę jako genialnego tłumacza kontrowersyjnego materiału historycznego na język ruchomych obrazów.