Ksiądz, który przez lata molestował seksualnie dziesiątki chłopców i biskupi, którzy go przez lata ukrywali – co wydarzyło się w latach 90. w małym miasteczku Pleszyw w centralnej Polsce, ujawnia dokument „W chowanego” autorów Marka i Tomasza Siekelskich. Już z nią Pierwszy film O Temat pedofilii w Kościele Dokładnie rok temu oboje przełamali jedno z najważniejszych polskich tabu.

Teraz opowiadają losy braci Jakuba i Bartka Pankowiaków, których ojciec w latach 90. był organistą w Plesziu. Częstym gościem w jego domu był ówczesny proboszcz Arkadiusz, cieszący się dużą popularnością wśród młodzieży. Ale kiedy rodzice nie patrzyli, ściskał, pieścił i całował dzieci. Bartek i Jakub byli przerażeni – ale tak długo byli sami z dramatem.

Konfrontacja z oprawcą

Dopiero ponad 20 lat później zebrali się na odwagę, aby odszukać swojego oprawcę i spojrzeć mu w twarz. „Jak myślisz, jak czuje się dziecko, gdy jest całowane językiem za zamkniętymi drzwiami?” Bartik pyta księdza na filmie. Rozmowę nagrywa ukryta kamera. „Pamiętam, jak dotykałem Cię w intymnych miejscach i czułem erekcję – że dotknąłeś także mnie, a potem w zamian dałeś mi prezenty” – kontynuuje Bartik. Ksiądz nie komentuje tych zarzutów. Jednocześnie mówi, że czuje się „winny przed Bogiem” i że modli się codziennie.

Bartek i Jakub odwiedzają także zakonnicę, która wówczas wiedziała wszystko, ale nigdy nie chroniła chłopców. Kiedy odwiedzają ją dwaj młodzi mężczyźni, wydaje się zdezorientowana i łamanymi zdaniami próbuje wyjaśnić, że nie mogła wtedy nic zrobić.

Upublicznienie swojej historii nie było dla Jakuba Pankowiaka łatwe. Najtrudniejszą częścią dla 35-latka było powiedzenie tego córce. „Czuję ulgę, ciężar został zdjęty z moich barków. Niestety musiałam to zrobić publicznie, nie było innego wyjścia”. Dodał, że „nie byłby szczęśliwy, gdyby ksiądz znalazł się dzisiaj za kratkami”. Fakt, że cała Polska odkrywa jego winę, jest „wystarczającą karą”.

Zatajanie przez biskupów

Twórcy filmu odnaleźli dziesiątki ofiar księdza Plezio. W 2016 roku rodzice jednej z ofiar dążyli do konfrontacji. Ksiądz przyznał się do winy: „Wiem, że obraziłem Twojego syna”, od razu dodając, że jest to „wina diabła, który niszczy wszystko, co w ludziach święte”. Mówi też, że biskup wiedział wszystko. Rozmowa została nagrana.

Gdy biskup Edward Janiak dowiedział się o spotkaniu, natychmiast zawiesił księdza Arkadiusza. Oficjalny powód: problemy zdrowotne. Sąd kościelny nie wszczął śledztwa. Cztery lata później, po premierze „Hide and Seek”, odpowiedzialność za tuszowanie przerzuciła się na ofiary. W oświadczeniu diecezji kaliskiej, do której należy miasto Pleszio, stwierdzono, że ofiary powinny były same zgłosić molestowanie, a następnie powiadomiony zostanie Watykan. Żadnych przeprosin ze strony biskupa Edwarda Janiaka.

Jednak po premierze filmu rośnie presja ze strony opinii publicznej, a także Kościoła. Biskupstwo wkrótce ogłosiło, że biskup Janiak będzie odtąd wstrzymywał się od jakichkolwiek wystąpień. Podczas święceń kapłańskich w ubiegłą sobotę (23 maja) w katedrze kaliskiej zastąpił go inny biskup, o którym także – według doniesień mediów – przez lata tuszował molestowanie. Księża powiedzieli młodzieńcowi, że grzechy duchowieństwa go bolą – ale w niektórych sytuacjach wymagana była cisza. Dziennikarze chcący relacjonować wydarzenie nie zostali wpuszczeni do kościoła.

Polacy żądają wyjaśnień

Oficjalnie polskie biskupstwo jest wściekłe. Polski premier Wojciech Polak wzywa Watykan do zbadania tej sprawy. Rzeczywiście zrobił to rok temu po pierwszym filmie braci Siekelskich – jednak do tej pory nie przeprowadzono żadnego śledztwa w sprawie przypadków molestowania w polskim Kościele. W raporcie opublikowanym przez Kościół pod naciskiem opinii publicznej w 2019 r. od 1990 r. odnotowano prawie 400 spraw. Nie podano jednak nazwisk odpowiedzialnych księży ani nie ma informacji o liczbie spraw rozpatrywanych przez sądy kościelne i cywilne.

Według ostatnich sondaży ponad 70% Polaków domaga się zaostrzenia przez władze środków wobec księży uprawiających seks z dziećmi. Również w kręgach katolickich coraz częściej słychać apele o kompleksowe informowanie.

Należy zbadać kwestię wykorzystywania seksualnego dzieci

Do reakcji władz zmuszają także gorące kontrowersje wokół filmu dokumentalnego braci Sekelskich, który w serwisie YouTube obejrzało już prawie 6,5 miliona osób. Prokuratura Krajowa poinformowała, że ​​od jesieni 2019 r. toczą się śledztwa przeciwko pastorowi Arcadiusowi z Pleszio. Rządząca partia Prawo i Sprawiedliwość chce powołać komisję śledczą – nie tylko w sprawie wykorzystywania seksualnego dzieci w kościele, ale w całym społeczeństwie.

Parlament odrzucił wniosek grupy przedstawicieli lewicy o utworzenie dodatkowej komisji. Posłowie obawiają się teraz, że molestowanie księży będzie jedynie marginalnym tematem w komisji rządowej. Mówi pan o szczególnej ochronie, jaką państwo zapewnia przedstawicielom Kościoła w katolickiej Polsce. Na przykład: W rządowym rejestrze pedofilów na rok 2018 nie ma nazwisk duchownych. Uważa się, że jej działania nie należą do najpoważniejszych przypadków wykorzystywania seksualnego dzieci w kraju.