Granica z Rosją Przepaść suwalska: słaby punkt NATO budzi niepokój Polski i Litwy

Litewska straż graniczna jedzie samochodem terenowym po zakurzonej, gruntowej drodze. Tutaj, na obrzeżach małego przygranicznego miasteczka Chyberdaj, Rosja jest na wyciągnięcie ręki: bezpośrednio za garażami prefabrykowanego osiedla mieszkaniowego leży granica między Litwą, członkiem UE i NATO oraz rosyjska granica Kaliningradu na Morzu Bałtyckim. W przeszłości granica w niektórych miejscach nie była umocniona. Jednak w 2021 roku, zanim rozpoczęła się agresywna wojna Rosji przeciwko Ukrainie, Litwa wzniosła dwumetrowy płot z ostrego jak brzytwa drutu NATO. „Przed wojną w niektórych obszarach nadal współpracowaliśmy z rosyjską strażą graniczną. To już koniec” – mówi rzeczniczka straży granicznej Lina Laurinaity-Kryzhin.

Chajberdaj położony jest w tzw. „Przełęczy Suwalskiej”, strategicznie ważnym obszarze dla wschodniej flanki NATO. Kraje bałtyckie i Polska obawiają się, że coś tu się szykuje. NATO używa terminu „Przełęcz Suwalska” do opisania szerokiego na 70 km pasa ziemi pomiędzy Białorusią a Kaliningradem, który rozciąga się na lewo i prawo od granicy litewsko-polskiej. Nieokreślony geograficznie obszar nosi nazwę polskiego miasta Suwałki. Obawa: Dokonując przełomu, Rosja mogłaby odciąć państwa bałtyckie od innych krajów NATO i przetestować gotowość Zachodu do samoobrony. Scena grozy.

Granica z Rosją już widoczna

W jeziorze Wystitter jest tak cicho, że słychać wyskakujące z wody ryby i rzucające się na owady. Pensjonat oferuje gościom piaszczystą plażę, saunę z widokiem na jezioro i opalane drewnem wanny z hydromasażem na świeżym powietrzu. Jedynie znak ostrzega pływaków, aby nie pływali poza białymi pasami na rozległym obszarze jeziora. Tam kończy się Litwa, a zaczyna Rosja. W „Przełęczy Suwalskiej” położona jest także wieś Vistitis. Czy rzeczywiście jest to „najniebezpieczniejsze miejsce na świecie”, jak twierdzą amerykańskie media? Emerytowany właściciel ziemski Vilmantas Arbataskas śmieje się. „Wszystko tu jest spokojnie, wszystko jest w porządku. Przyjeżdżają turyści z Polski, Litwy i Niemiec.”

Ale Litwa czuje się zagrożona. W tym maleńkim kraju liczącym 2,8 miliona mieszkańców narastają niepokoje w sąsiedniej Rosji i jej sojuszniczej Białorusi. Niemcy chcą stacjonować w kraju około 4 tys. żołnierzy Bundeswehry jako samodzielną, gotową do walki jednostkę wspierającą swojego partnera z NATO. Plany rozmieszczenia eskadry powinny być opracowane do końca roku.

W Polsce wzrosło napięcie, ponieważ wielu bojowników Wagnera osiedliło się na sąsiedniej Białorusi po nieudanym buncie armii Wagnera przeciwko dowództwu wojskowemu Moskwy. Według władz rosyjskich szef najemników Jewgienij Prigożin zginął w sierpniu w katastrofie lotniczej.

Na granicy polsko-białoruskiej stacjonować będzie 10 000 żołnierzy. „Naszym celem jest uniemożliwienie agresorowi odważenia się na atak na Polskę” – powiedział niedawno minister obrony narodowej Mariusz Błaszczak. Amerykański ekspert ds. obronności Ian Brzeziński z think tanku Atlantic Council doradził niedawno NATO przeprowadzenie ćwiczeń z udziałem sił powietrznych, morskich i lądowych w Przełęczy Suwalskiej.

„Rosja nie zaatakuje NATO”

Były dowódca polskich sił lądowych, gen. Waldemar Skrypczak, widzi jednak niewielkie szanse na rosyjski przełom. Na odludziu znajduje się wiele jezior, rzek, lasów i gór. „To bardzo trudny teren do ataku dla każdej armii”. Dodatkowo wszystkie oddziały rosyjskie są obecnie zaangażowane w działania bojowe na Ukrainie. „Rosjanie nie są obecnie zdolni do rozpoczęcia operacji wojskowej przeciwko NATO”. To samo dotyczy siedziby Sojuszu w Brukseli.

Mieszkańcy Suwałk są podzieleni, a małe polskie miasteczko, od którego pochodzi nazwa korytarza, sprawia wrażenie sennego. „Ostatnio się boję. A jeśli Rosjanie zaatakują, co zrobimy i dokąd uciekniemy?” – powiedziała Evelina, matka dwójki dzieci. W lodziarni na chodniku siedzi starszy mężczyzna. Emerytowany nauczyciel matematyki John (66 l.) liże lody cytrynowe. „Rosja nie zaatakuje NATO. To bardziej propaganda niż realne zagrożenie” – mówi.

mkb, Doris Heyman TBA