Trzecia inauguracyjna wizyta nowego kanclerza, po mniej konfliktowych wizytach w Paryżu i Brukseli, była jego pierwszym prawdziwym sprawdzianem polityki zagranicznej. Polityk Partii Socjaldemokratycznej ogłosił tę wizytę „wizytą przyjaźni”. Poruszono jednak szereg kwestii konfliktowych – głównie ze strony polskiej:

Europejskie plany sygnalizacji świetlnej: „synchronizacja i równość”

Morawiecki określił plany silniejszego unijnego federalizmu, zapisane w porozumieniu sojuszniczym między socjaldemokratami, Zielonymi i Wolną Partią Demokratyczną, jako „konsensus i parytet”. W Polsce jest to rozumiane jako „centralizm demokratyczny, centralizm biurokratyczny”. Europa będzie tak silna, jak „Europa pierwotnych krajów”.

Umowa koalicyjna między SPD, Zielonymi i SPD mówi o celu Unii Europejskiej jako federalnego państwa europejskiego. A prominentni deputowani z rządzącej konserwatywnej prawicowej partii PiS dawali do zrozumienia w ciągu ostatnich kilku dni, że nowy rząd federalny planuje budowę „Czwartej Rzeszy”.

Nord Stream 2: „Polityczna i witalna pętla” wokół Ukrainy

Polski premier wezwał też do zablokowania kontrowersyjnego bałtyckiego gazociągu Nord Stream 2. Powiedział, że projekt zwiększy zdolność Rosji do wywierania presji na Unię Europejską i zaciskania „politycznej i żywotnej pętli” wokół Ukrainy. Schulz podkreślił, że Niemcy będą w przyszłości nadal odpowiadać za ukraiński biznes transportu gazu. Ukraina będzie również wspierana w rozwoju energii odnawialnej. Schulz nie odpowiedział na prośbę Morawieckiego o zablokowanie rurociągu.

Rurociąg bałtycki z Rosji do Niemiec został ukończony kilka tygodni temu. Federalna Agencja ds. Sieci ma czas do początku stycznia na podjęcie decyzji o pozwoleniu na eksploatację gazociągów, którymi rocznie do Niemiec będzie dostarczanych do 55 mld m3 gazu ziemnego z Rosji.

Reparacje: „Morze łez”

Polski konserwatywny nacjonalistyczny rząd PiS wielokrotnie wysuwał roszczenia odszkodowawcze przeciwko Niemcom. Dopiero niedawno Morawiecki ogłosił utworzenie instytutu badającego wszelkie zniszczenia wojenne. Dla rządu federalnego sprawa jest prawnie i politycznie zamknięta. Odnosi się głównie do traktatu dwa plus cztery o skutkach dla polityki zagranicznej jedności Niemiec z 1990 roku.

Na konferencji prasowej z Scholzem Morawiecki nie powtórzył wprost roszczeń odszkodowawczych. Ale powiedział, że rozmawiał o tym z Schultzem. „Nie chodzi tylko o morze łez naszych matek, morze krwi naszych ojców, ale także o utracone możliwości normalnego rozwoju, utraconą wolność, utraconą demokrację i niezależność”.

Praworządność: Schultz ma nadzieję na „wykonalne rozwiązanie”

W temacie praworządności Schulz podkreślił, że opiera się na umowie między Komisją Europejską a Polską. „Europa to społeczeństwo wartości i praw. Łączy nas idea rządów prawa i demokracji” – powiedział. Dlatego ma nadzieję na „bardzo dobre, wykonalne rozwiązanie”. Polski rząd Prawa i Sprawiedliwości od lat pracuje nad restrukturyzacją sądownictwa i jest w sporze z Komisją Unii Europejskiej. Krytycy zarzucają Warszawie wywieranie nacisku na sędziów i przyzwolenie w sądownictwie. W związku z kontrowersyjnymi reformami Komisja Europejska wszczęła kilka spraw o naruszenie przeciwko Warszawie i skierowała sprawy do Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości.

Uchodźcy na Białorusi: Schulz deklaruje wsparcie

Ale są też kwestie, w których kraje wykazują większą zgodność. Nowa kanclerz obiecała Polsce wsparcie Polski w sporze o to, jak postępować z uchodźcami, którzy od tygodni próbują tysiącami przedostać się z Białorusi przez zewnętrzne granice Unii Europejskiej do Polski lub krajów bałtyckich. Schultz powiedział, że działania białoruskiego gubernatora Aleksandra Łukaszenki były „nieludzkie i mamy wspólną misję, by je odrzucić”. Niemcy chcą solidaryzować się z Polską przeciwko tej niewłaściwej metodzie „wojny hybrydowej”. „To naprawdę przerażające to, co robi tam premier Białorusi Łukaszenko. Wykorzystuje ludzi do swoich celów politycznych”. Unia Europejska w szczególności oskarża Łukaszenkę o przewożenie na Białoruś ludzi z obszarów objętych kryzysem, aby następnie przemycić ich do Unii Europejskiej i tym samym destabilizować tam sytuację.