Relacje między Unią Europejską, zwłaszcza Niemcami i Polską, są napięte na poziomie politycznym. W Getyndze i mieście partnerskim Toruniu ludzie od dziesięcioleci szukali wzajemnego zrozumienia.

Göttingen – Drugie Sympozjum Göttingen-Thürner odbyło się właśnie w Toruniu. Chodziło o to, jak Niemcy i Polacy widzieli swoich sąsiadów.

Podstawą dyskusji dla blisko 60 uczestników, w tym siedmiu z Getyngi, były dwa filmy. Rozmawialiśmy z organizatorem i prezesem Stowarzyszenia Polsko-Niemieckiego w Toruniu D. Alexandra Bordese – mówiła także o kliszach i rzeczywistości.

„Polacy w Niemczech – Niemcy w polskim filmie” Temat seminarium: Jakie problemy lub stereotypy pojawiły się w kwestii wizerunku sąsiada? Czy należy go uogólniać – czy opierać się na indywidualnym punkcie widzenia reżysera?

Oczywiście filmowcy obserwują rzeczywistość i ludzi, a następnie wykorzystują ich opinie do skrajności w filmach, aby zwiększyć dynamikę filmów i uczynić je ciekawszymi, oczywiście również po to, aby sprzedawać się lepiej niż oni. Tak samo było z tymi filmami.

Co się okazuje, jak polscy Niemcy i Polacy widzą Niemców?

Stereotypy, które pojawiły się w filmie niemieckiego reżysera Larsa Jessena, to w zasadzie te dobrze znane stereotypy starszych pokoleń Polaków i Niemców: Polacy to prości, biedni sąsiedzi „dzikiego” Wschodu. Co ciekawe jednak, pewne stereotypy uległy tu również odwróceniu: Niemców przedstawiano tu także jako tych, którzy zakłócają spokój, wzniecają awantury i skandale, zachowują się niegrzecznie i niestosownie.

Czy w ciągu ostatniej dekady zmienił się obraz Polaków i Niemców na temat sąsiadów, a jeśli tak, to w jaki sposób?

Tak naprawdę. Widać to szczególnie dobrze w filmie Larsa Jessena „Hochzeitspolka”, nakręconym w 2010 roku. Dyskusja pokazała, że ​​wiele z omawianych stereotypów jest już nieaktualnych i nie są już postrzegane jako takie przez młodsze pokolenia po obu stronach. biednych polskich sąsiadów, zwykłych ludzi ze wsi walczących o utrzymanie, bezwarunkowo ufających Kościołowi katolickiemu, nie mających zamiłowania do mody i pijących dużo wódki. A w Polsce wizerunek Niemców, z którymi zawsze czujesz się gorszy i którzy zawsze robią wszystko dobrze i dobrze.

Jak ważne są seminaria w ogóle dla inicjatyw takich jak wspólnota niemiecko-polska i polsko-niemiecka wspólnota związków – czy takie projekty są finansowane?

Uważam je za bardzo ważne, ponieważ nasza forma jako przykład prowadzi do prawdziwego i otwartego dialogu, nawet bez unikania trudnych i drażliwych pytań i tematów. Tylko w ten sposób – poznając się, poprzez przyjaźnie, prawdziwe kontakty, a przede wszystkim otwarte rozmowy, można spróbować zbudować sensowne sąsiedztwo. Wszyscy uczestnicy naszego seminarium uznali je za bardzo ekscytujące i dlatego uznano je za udane – to również pokazuje, że te wydarzenia są bardzo ważne. Dlatego jesteśmy bardzo wdzięczni naszym sponsorom, a zwłaszcza Fundacji Współpracy Polsko-Niemieckiej i Niemieckiej Wymiany Akademickiej.

Jakie są pomysły na więcej wydarzeń?

Mamy kilka pomysłów, których nie chcę w tej chwili ujawniać – najpierw omówimy wszystkie te pomysły z naszymi przyjaciółmi i partnerami w Getyndze. W każdym razie planujemy nasze trzecie sympozjum Göttingen-Thürner jesienią 2022 roku w Getyndze.

Czy młodzi ludzie również uczestniczą w partnerstwie, w wydarzeniach – i jak szczególnie zaangażować się w pokolenie uczniów i studentów i zachęcić ich do udziału?

Tak, szczególnie ucieszyła mnie obecność kilkorga studentów, którzy z dużym zainteresowaniem śledzili dyskusje i prezentacje kulturalne naszego seminarium. Pracuję na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu jako asystent naukowy i jestem przekonana, że ​​należy młodym ludziom wyjaśniać cel tego zaangażowania, zachęcać do zaangażowania, ale też od początku traktować ich jako partnerów.

Jak przekonujecie młodych ludzi do jakichkolwiek kłótni?

Musimy przekonać młodsze pokolenia, aby jakość stosunków Polski z krajami sąsiednimi traktowała jako swoje zadanie i wyzwanie. Aby mogła funkcjonować na poziomie politycznym, musimy być w stanie komunikować się jako ludzie i dobrze znać nasze kultury i historie. Dlatego organizujemy również seminaria Göttingen-Thürner – chodzi o to wstępne zbliżenie Polaków i Niemców na poziomie kultury, nauki i społeczeństwa. I oczywiście także o tym, że te relacje trzeba przeżywać, poprzez komunikację, ale także poprzez otwartą i krytyczną dyskusję. Wszystko to wzbudza zainteresowanie i tworzy zrozumienie. (Tomasz Kubitz)

W ten weekend Stowarzyszenie Polsko-Niemieckie jest gospodarzem

Göttingen – Harm Adam jest odpowiednikiem Alexandry Bordzig, która jest prezesem Towarzystwa Niemiecko-Polskiego w Getyndze. Adam również intensywnie mieszka w City Partnership i był obecny na sympozjum Göttinger-Thorner i opowiadał o pokazywanych filmach.

W dokumentalnej „Wiosce pływających krów” brytyjsko-niemiecko-polska produkcja „Reżyserka Katarzyna Trzaska bawiła się naszym aktualnym frazesem” – opowiada o trzech młodych neohippisistach z Berlina, którzy przez kilka tygodni żyli marzeniem o prostym życiu, chcąc mieszkaj i ciesz się odległą wioską w Polsce. Potem wracają do swoich tradycyjnych mieszczańskich zajęć i używają telefonów komórkowych. Różnice pojawiają się w kontakcie z miejscową ludnością, której korzenie sięgają tradycji kościelnych i wiejskich.

W „Hochzeitspolce” manipuluje się wieloma stereotypami używanymi przez Niemców w Polsce. „Stereotypy też były celowo wymieniane: przyjaciele, którzy nagle pojawili się bohaterowi, który żenił się z jego polską dziewczyną, która grała z nim w regionalnym niemieckim zespole rockowym, okazali się pijakami i walczyli z nią z Polską podczas wesela naprzeciwko.” mówi Adam.

Harm Adam był szczególnie pod wpływem polskiej sztuki „Frau Arndt ist systemelevant”, która w mniejszym stopniu dotyczyła stereotypów w obrazach o niemieckich i polskich sąsiadach, a bardziej społecznych konsekwencji handlu online. – My, jako społeczność niemiecko-polska, postaramy się zaprezentować monodram, po mistrzowsku wykonany przez Selinę Mosę w tłumaczeniu Andreasa Wissera, na scenie w Getyndze – mówi Adam, podkreślając, co powinno zrobić Niemieckie Towarzystwo Polskie w Getyndze. „Powinniśmy.” Stypendium Polityki Rozwoju i Społeczeństwa Obywatelskiego w obu krajach próbuje zintensyfikować dialog po pandemii, a tym samym skoncentrować się również na młodzieży.

Będzie to również tematem Konferencji Sąsiedztwa Środkowoeuropejskiego w ramach corocznego wydarzenia DPG od piątku w Getyndze. Godło Zjazdu Zgromadzenia Federalnego Towarzystwa Niemiecko-Polskiego przez wiele lat pozostawało sąsiedztwem w Europie Środkowej. „Przede wszystkim przez byłych prezydentów Norberta Beinscha i Reinharda Caspariego jako stypendyści Getyngi współtworzyliśmy dawną organizację „German-Polish Working Group Understanding” oraz uczestniczyliśmy w inauguracji polsko-niemieckiego magazynu „Dialog”, nagrody dla być nagrodzonym na konferencji. (Tomasz Kubitz)