Według wstępnych doniesień na ulice Warszawy wyszło kilkaset tysięcy Polaków. Z wieloma flagami Polski i Unii Europejskiej protestowali przeciwko polityce rządzącej narodowo-konserwatywnej partii PiS, którą oskarżają o podważanie demokracji i próbę uniknięcia za wszelką cenę przegranej w jesiennych wyborach parlamentarnych. Uczestnicy dmuchają w gwizdek i trąbkę, a Maria Kubica (70 lat) ma ze sobą bęben. Swoją torebkę ozdobiła pluszem białej kaczki. Nawiązanie do „kaczki”, jak przeciwnicy PiS nazywają lidera partii Jarosława Kaczyńskiego.
„Jestem zły” – mówi emeryt, który przyjechał do Warszawy z Częstochowy na Śląsku. „Mam wrażenie, że nasz kraj wraca do czasów totalitaryzmu. A tego nie chcę”.
Manifestację zwołał były premier i były przewodniczący Rady UE Donald Tusk z konserwatywno-liberalnej Platformy Obywatelskiej (PO). W kampanii wyborczej przewodzi opozycji. Do apelu przyłączyły się inne inicjatywy i partie, a reporterzy w Polsce przypisują to rosnącemu niezadowoleniu z rządu PiS i złości wobec PiS.
Rządząca Partia Prawo i Sprawiedliwość strzeliła samobójcę
Sama Partia Prawo i Sprawiedliwość zgłaszała obawy związane z chęcią wpływania na wyniki wyborów. W poniedziałek prezydent Andrzej Duda, który oficjalnie odszedł z PiS, podpisał ustawę powołującą komisję do zbadania wpływów Rosji.
Paul Supernack/PAP/dpa
Ustawa przewiduje utworzenie komisji śledczej o wielu uprawnieniach. Komisja ma zbadać, czy w latach 2007–2022 urzędnicy pod wpływem Moskwy podejmowali decyzje zagrażające bezpieczeństwu kraju.
Wprowadzona przez PiS ustawa wydaje się mieć specjalnie na celu zdyskredytowanie w kampanii wyborczej Donalda Tuska, który chce ponownie zostać premierem, a nawet trzymanie go z dala od polityki. Polskie media mówią o wymierzonej w niego ustawie „Lex Task”. Za jego premiery podpisano z Moskwą kontrakty na dostawy ropy i gazu.
Unia Europejska i Stany Zjednoczone Ameryki protestowały przeciwko ustawie anty-TASC
Fakt, że Duda po ostrej krytyce ze strony Unii Europejskiej i Stanów Zjednoczonych ustąpił i zapowiedział zmiany w prawie, nie zmienia złego smaku.
W pierwotnej wersji przewidywano, że komisja może nałożyć sankcje i zakazy sprawowania urzędu do 10 lat. Zgodnie z zaproponowaną przez Dudę poprawką organ musi teraz jedynie ustalić, że „osoba, która działała pod rosyjskimi wpływami, nie jest w stanie należycie zadbać o realizację interesu publicznego”.
Jaap Ahrens/NurPhoto/Imago
Przypomina to kampanię przeciwko Tuskowi w wyborach prezydenckich w 2005 roku: wówczas upadek Tuska był skutkiem służby jego dziadka w Wehrmachcie. To, że oficjalnie jedyny Niemiec Joseph Tausk, po kilkukrotnym uwięzieniu w obozie koncentracyjnym w 1944 r., nie udał się tam dobrowolnie i wkrótce go porzucił, nie służył wnukowi. Musiał także żyć z nieświadomym oskarżeniem ze strony prawicy, że jako Kaszub nie jest prawdziwym Polakiem.
Propaganda obozów koncentracyjnych przeciwko opozycji
Jeśli chodzi o dyskredytację opozycji, PiS nie boi się przekraczać granic. Stwierdzono to w nagraniu wideo rozpowszechnianym przez partię na początku tygodnia. Na hasło demonstracji 4 czerwca nakłada się materiał filmowy z niemieckiego obozu koncentracyjnego Auschwitz, w którym Niemcy zamordowali ponad milion osób – w większości Żydów – oraz pytanie: „Czy naprawdę chcesz działać pod tym hasłem?”
Trzeba w ten sposób zniesławiać uczestników marszu protestacyjnego przeciwko PiS. Mogło to jednak wywołać wśród wielu ludzi większą złość wobec rządzących.
Upadłość Polski przed Europejskim Trybunałem Sprawiedliwości
Dzień po demonstracji rząd PiS został pokonany przez Europejski Trybunał Sprawiedliwości. Sędziowie orzekli, że Polska naruszyła prawo UE poprzez tzw. reformę sądownictwa z 2018 r., a sankcje nałożone przez UE były legalne i odpowiednie.
Komisja złożyła skargę.
Rząd w Warszawie oskarżany jest o ograniczanie niezawisłości sądownictwa i podważanie zasady trójpodziału władzy. Europejski Trybunał Sprawiedliwości podjął już kilka decyzji w tej kwestii.
W 2021 roku Wiceprezes Trybunału Sprawiedliwości nałożył na Polskę dzienną karę pieniężną w wysokości miliona euro w ramach tymczasowego środka ochrony prawnej.
Decyzją z 21 kwietnia 2023 r. dzienna kara została obniżona o połowę do 500 000 euro po tym, jak Polska unieważniła zmiany w prawie, zwłaszcza dotyczące kontrowersyjnej Izby Dyscyplinarnej Sędziów.
Według unijnego komisarza ds. sprawiedliwości Didiera Reyndersa zmiany te nie są jeszcze wystarczające. „Pomimo szeregu ważnych pozytywnych zmian pozostają poważne zastrzeżenia i obawy” – powiedział Parlamentowi Europejskiemu Didier Reynders w ubiegły weekend.
Polska nie spełniła dotychczas wymogów Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości w zakresie zapewnienia niezawisłości sądów.
Styl rządów PiS spotyka się z oporem dużej części polskiego społeczeństwa, zwłaszcza w dużych miastach. Zaczyna się od trwającego konfliktu Warszawy z Brukselą (większość popiera UE), prowadzi do brutalnego prawa do aborcji itp. Doprowadź media do porządku Upolitycznienie sądownictwa w celu wsparcia rządów PiS.
Tusk był szefem polskiego rządu w latach 2007–2014 i uważany jest za zagorzałego przeciwnika politycznego potężnego lidera PiS Jarosława Kaczyńskiego, zwanego „Kaczką”.
66-letni Tusk z Gdańska utrzymywał bliskie kontakty z ówczesną kanclerz Angelą Merkel, a także starał się poprawić stosunki Polski z Rosją. Dlatego PiS na przemian zarzuca mu, że jest sługą Niemiec lub Kremla.