Niemiecka gospodarka słabnie. Nowy krok Prognoza Niemieckiego Instytutu Ekonomicznego (IW). Po lekkim spowolnieniu w 2023 r., oczekuje się stagnacji wzrostu gospodarczego również w tym roku. Szósty raz z rzędu spadła także liczba inwestycji z zagranicy.

Jednocześnie rosną obawy, że niemieckie firmy będą chciały inwestować także gdzie indziej. Już to robią. Wielu z nich przenosi się do Polski – w przyszłości VW Golf będzie częściowo produkowany w sąsiednim kraju, a nie w Wolfsburgu, a producent sprzętu AGD Miele przenosi 700 stanowisk pracy w dziale montażu pralek z Gütersloh. Xaverów, Polska. Ale co przyciąga tam firmy?

Dla rodzinnej firmy Miele powód jest jasny: niższe koszty produkcji. „Miele produkuje w Ksawerowie wysokiej jakości pralki, ale po znacznie bardziej konkurencyjnych kosztach, niż jest to możliwe w Gütersloh” – odpowiada zapytana firma. „Zasadniczo odnosi się to do sektorów zasobów ludzkich i energii”. W wielu miejscach zmniejsza się także obciążenie biurokratyczne, co pozwala na szybszą realizację nowych projektów.

Statystyki UE pokazująPracownicy w Polsce zarabiają znacznie mniej niż w Niemczech. W 2022 roku mediana, czyli średnioroczny dochód netto w Niemczech wyniosła 24 925 euro, podczas gdy w Polsce zaledwie 8946 euro. Firmy, które produkują tanio, mają przewagę, czyli inaczej: tanią siłę roboczą.

Ponadto, zdaniem Niemiecko-Polskiej Izby Przemysłowo-Handlowej (AHK), Polska ma większy potencjał w zakresie wykwalifikowanych pracowników niż Niemcy, pomimo niskiego bezrobocia, np. w branżach IT. „Dostępność wykwalifikowanej siły roboczej odgrywa dziś dla inwestorów większą rolę niż niskie koszty pracy” – mówi rzecznik AHK. Oznacza to, że niedobór wykwalifikowanych pracowników nie jest dotkliwy.

Nie tylko dla przemysłu: koszty prądu w Polsce są niskie

Koszty energii w Polsce są przeciętnie niższe niż w Niemczech. 2023 i w lutym tego roku płaciły także niemieckie gospodarstwa domowe 41,2 centa za kilowatogodzinę Znacząco więcej niż Polska (17,7 centów). Nieprywatni odbiorcy energii elektrycznej w Niemczech – czyli przemysł lub handel – płacili w drugiej połowie 2021 roku 18,6 centów za kilowatogodzinę, w porównaniu do zaledwie jedenastu centów w Polsce przed wojną na Ukrainie.

Dlatego przemysł w Niemczech skarżył się na wysokie ceny energii, szczególnie w zeszłym roku. W kwietniu 2024 r. dyrektor zarządzający VCI Wolfgang Große Entrup powiedział „Berliner Zeitung”: „Według VCI nie można mówić o cenach energii elektrycznej dla przemysłu na dużą skalę”. Klienci przemysłowi w Niemczech są nadal czterokrotnie więksi niż w USA i o 75 procent więksi niż w Chinach czy Francji.

Jednak porównanie z Polską w ostatnim czasie nie wykazało istotnej różnicy w cenach przemysłu: w drugiej połowie 2023 r. ceny w Niemczech wzrosły. Ceny energii elektrycznej dla przemysłu są zbliżone do tych w Polsce – tam 21,19 centa za kilowatogodzinę, w Niemczech 21,75 centa. Powodem jest m.in. to, że w 2022 roku zasiłek EEG w Niemczech nie będzie już obowiązywał. Obniżyły się także koszty wytwarzania energii.

Według Miele „w zasadzie nie da się powiedzieć”, który kraj jest najatrakcyjniejszy. To zależy od wielu czynników. Małe pocieszenie dla dotkniętych pracowników, którzy mają zostać przeniesieni. Według lokalnych mediów 700 pracowników pojawiło się we wtorek na spotkaniu roboczym Miele w czerwonych koszulkach, aby sprzeciwić się zwolnieniom pracowników.

Miele nie jest osamotnione, Bosch również intensywnie inwestuje w Polsce. 255 mln euro w 2027 r Firma planuje budowę nowego zakładu produkcyjnego w Dobromyers w Polsce, w którym od początku roku 2025/26 będą produkowane pompy ciepła na rynek europejski. Utworzonych zostanie około 500 nowych miejsc pracy. Dlaczego firma wybrała Polskę?

Położenie Polski w Europie Środkowej „umożliwia szybsze łańcuchy dostaw docierające do rynków Europy Środkowej” – mówi rzecznik Bosch. Krótsze trasy transportu i niższe koszty logistyki zapewniają także niższe ceny dla klientów końcowych. Bliskość Wrocławia, w którym znajdują się uczelnie i instytuty badawcze, zapewnia „dostępność wysoko wykwalifikowanych talentów i dobrze wyszkolonych wykwalifikowanych pracowników”.

Według Boscha Niemcy mają wiele mocnych stron, w tym „potencjał innowacyjny i wiedzę specjalistyczną”. Jednocześnie firma widzi cały szereg „wyzwań”, szczególnie w obszarach edukacji i cyfryzacji. Procesy zatwierdzania są bardzo powolne.

Inwestowanie w Polsce: „Wybór dla Europy”

Podobne powody podaje niemiecka firma usługowo-wysyłkowa Otto, która planuje otworzyć nową, dużą lokalizację logistyczną w Iłowej w Polsce. „Lokalizacja w Ilovej jest dla nas idealna ze względu na położenie geograficzne w sercu Europy” – twierdzi firma. „Nie jest to decyzja skierowana przeciwko krajowi lub konkretnej lokalizacji działalności, ale decyzja dotycząca Europy”.

Zatem perspektywy dla Niemiec nie są takie złe? Wszystkie trzy firmy podkreślają, że chcą pozostać lojalne wobec Niemiec w przyszłości. „Jako grupa firm mamy szeroką pozycję. Jednak naszą bazą są i nadal są Niemcy” – mówi rzecznik Otto, dodając: „Nie chcemy uczestniczyć w debacie, która została ostatnio wykorzystana przez siły prawicowe w w całym kraju Zautomatyzowany transport wahadłowy w Górnej Frankonii zostanie otwarty latem 2024 r. Firma twierdzi, że zainwestowała w magazyn około 150 milionów euro.

Powiedział z Miele: „W Niemczech jest jeszcze osiem fabryk i żadna nie została przejęta”. Rzecznik firmy Bosch upiera się: „Bosch to miejsce w Niemczech, zwłaszcza tam, gdzie produkuję”. Firma przekazała związkom zawodowym inwestycje w wysokości czterech miliardów euro niemieckim działom mobilności, które szczególnie odczuły zmiany w branży motoryzacyjnej.

Czy masz jakieś uwagi? Napisz do nas śmiało! [email protected]