ZARNWEEK (dpa) – Znak na brązowej żelaznej bramie ostrzega: „Plac budowy. Wjazd zabroniony”. Ale na drodze dojazdowej za nią rosły dawno temu las wysokich sosen – od dawna nie było tu żadnej budowy. W Żarnoku, zaledwie kilka kilometrów od wybrzeża Bałtyku, miała powstać pierwsza elektrownia atomowa w Polsce w czasach komunizmu.
Dzisiejsze masywne ruiny wyglądają jak symbol nieudanej epoki: zardzewiałe stalowe kraty wystają z wyblakłych betonowych bloków, a reflektory wciąż wiszą na metalowej platformie masztu. Budowę projektu Prestige, rozpoczętą w latach 80., porzucono w 1990 r. Również w Polsce, po katastrofie w Czarnobylu w 1986 r., wzrosła odporność na energię jądrową.
Dziś jednak konserwatywny rząd Polski, PiS, planuje zmasowany atak na energetykę jądrową – i z niepokojem śledzi to w Niemczech. Dwa ulubione miejsca znajdują się w pobliżu Morza Bałtyckiego: ponownie Zarnoek i Lubiatowo-Kopalino, oba 70 km od Gdańska i 450 km od Berlina.
Pierwszy blok reaktora ma zostać oddany do użytku w 2033 r.
Rozpoczęcie budowy pierwszego bloku reaktora zaplanowano najpóźniej do 2026 r., a rozpoczęcie prac zaplanowano na 2033 r., zgodnie z przedstawionym w lutym dokumentem strategicznym „Polityka energetyczna Polski do 2040 r.”. Do 2043 r. powstanie pięć kolejnych bloków reaktorów. Elektrownie jądrowe mają pomóc Polsce w wycofywaniu węgla – obecnie prawie 80 proc. energii pozyskuje z węgla kamiennego i brunatnego.
W innym artykule z 2020 r. rząd deklaruje, że „Przykłady wysoko uprzemysłowionych i wysoko rozwiniętych krajów i regionów, takich jak Francja, Szwecja i kanadyjska prowincja Ontario, pokazują, że energia atomowa przyczynia się do wydajnej, szybkiej i głębokiej dekarbonizacji energii elektrycznej”. w sprawie polityki jądrowej. Elektrownie jądrowe są „najtańszym źródłem energii, biorąc pod uwagę bilans kosztów całkowitych i czasu eksploatacji” i mogą zagwarantować „aktywne bezpieczeństwo kraju”.
W październiku 2020 r. Polska podpisała umowę ze Stanami Zjednoczonymi o współpracy jądrowej. W badaniach modelowych weźmie udział amerykańska firma Westinghouse.
Według niedawnego sondażu 45 proc. Polaków odmawia budowy elektrowni jądrowych, a 39 proc. Wciąż jednak w regionie wokół Gdańska nie ma organizacji mobilizującej się przeciwko planom elektrowni jądrowej, mówi Zielony polski poseł Tomas Anescu.
Niepokój w Niemczech rośnie
Silvia Cotting-Ull, rzeczniczka grupy parlamentarnej ds. polityki nuklearnej, mówi, że plany Polski są „reakcyjne”. „Polska decyzja nie jest ekonomicznie mądra i podejmuje ryzyko, które jest dziś zupełnie niepotrzebne”. Z przeprowadzonej na początku roku oceny, na zlecenie Państwa grupy pięciu znanych ekspertów środowiskowych i jądrowych, w tym ekspertów z Uniwersytetu Genewskiego, wynikało: w razie wypadku w polskiej energetyce jądrowej elektrowni, Niemcy rozważą wszystkie szanse na wpływ wiatru i pogody z prawdopodobieństwem 20 procent. „W najgorszym przypadku 1,8 miliona Niemców byłoby narażonych na promieniowanie, które doprowadziłoby do ewakuacji”, mówi Kotting-Uhl.
Odpowiedzi udzielił również rząd federalny. Pod koniec marca wysłałem do rządu w Warszawie oświadczenie z wieloma pytaniami bez odpowiedzi na temat programu energetycznego Polski 2040. Berlin apeluje o jego uwzględnienie w planowaniu elektrowni jądrowej, ponieważ nie da się wykluczone. się, mówi. Ocena oddziaływania na środowisko lokalizacji elektrowni jądrowych pochodzi z 2010 r. i jest nieaktualna. Nierozstrzygnięte kwestie z niemieckiego punktu widzenia dotyczą także powołania polskiego dozoru jądrowego oraz magazynów czasowego i ostatecznego składowania wypalonych elementów paliwowych.
Federalne Ministerstwo Gospodarki otrzymało zadanie dalszego prowadzenia dialogu z sąsiednim krajem. Rzeczniczka powiedziała, że ”w zakresie współpracy dwustronnej” nie chcą podawać żadnych szczegółów dotyczących kontaktu z polskim rządem. W Ministerstwie Klimatu i Środowiska w Warszawie podano jedynie, że na początku maja odpowiadali na pytania rządu niemieckiego i wskazywali na odpowiednie decyzje rządu polskiego.
Berlin. Ceny oleju opałowego w dniu 2 maja 2024 r.: Czy cena za litr obecnie rośnie czy spada? Czy warto dziś kupować olej opałowy? Przegląd.
Konsumenci wykorzystujący olej opałowy do celów grzewczych uniknęli w ostatnim czasie znacznych skoków cen: pomimo międzynarodowych kryzysów, podwyżek podatków od CO2 i opłat drogowych ceny oleju opałowego utrzymują się na stabilnym poziomie. Ale czy zamawiać już teraz, czy poczekać na kolejną obniżkę cen? ile Olej opałowy Dzisiaj, 2 maja, przeczytaj nasze podsumowanie.
Ceny oleju opałowego w dniu 2 maja: Aktualne ceny za litr na dzień dzisiejszy
W zależności od dostawcy ceny oleju opałowego mogą się nieznacznie różnić. Istnieją również różne rodzaje oleju opałowego – za olej premium trzeba zapłacić więcej niż za wersję standardową. Istnieją jednak średnie wartości, które konsumenci powinni znać, aby porównać. Tabela pokazuje ceny na litr Różni usługodawcy i portale porównawcze. Ale to samo dotyczy tutaj: ceny oleju opałowego zmieniają się regularnie. Codziennie aktualizujemy harmonogram.
Tucson
esyolej
Ceny oleju opałowego na dzień 26 kwietnia
1,04 euro
1,01 euro
Ceny oleju opałowego na dzień 29 kwietnia
1,04 euro
1,00 euro
Ceny oleju opałowego na dzień 30 kwietnia
1,04 euro
1,00 euro
Ceny oleju opałowego od 1 maja
1,04 euro
1,00 euro
Ceny oleju opałowego od 2 maja
1,02 euro
0,99 euro
nadaje się do: Ceny oleju opałowego do 26 kwietnia
Na początku kwietnia ceny oleju opałowego wzrosły w porównaniu z obecnymi aż o pięć centów za litr. Przy normalnej wielkości zamówienia wynoszącej 3000 litrów powoduje to różnicę w cenie aż do 150 euro. Ale ostatnio prawie nic się nie działo zmianyJak wyraźnie pokazuje nasza tabela.
Przeczytaj także: Ceny oleju opałowego 2024 – Insider branży podaje pierwszą prognozę
Ceny oleju opałowego w Niemczech: rankingi ekspertów – kto powinien zareagować
„Ceny na niemieckim rynku oleju opałowego po raz pierwszy od marca spadły poniżej 100 euro. […] „Trzeba spojrzeć na lipiec ubiegłego roku, aby zobaczyć trwały spadek cen” – stwierdził w swoim raporcie Stephen Buckold. Skomentuj „Easywell”. Ekspert radzi zatem konsumentom: „Jeśli i tak będziesz musiał wkrótce złożyć zamówienie, już teraz możesz znaleźć atrakcyjne warunki”.
projekt
cena
amerykańska ropa naftowa
79,54 dolarów za baryłkę
Ropa z Morza Północnego
84,05 dolarów za baryłkę
Olej napędowy (olej napędowy)
753,00 USD za tonę
1 euro
= 1,07 dolara
Dane pochodzą z HeizOel24 (stan na 2 maja 2024 r.)
Ceny oleju opałowego w skrócie: prognoza i rozwój – na to warto już teraz zwrócić uwagę
Przewidywanie cen paliw grzewczych jest trudne – zwłaszcza, że trudne jest uwzględnienie kryzysów międzynarodowych i czynników cenowych. Orientacją są ceny oleju opałowego w ostatnich miesiącach i latach. Olej opałowy jest zwykle droższy w chłodniejszych miesiącach, ponieważ jest wtedy duże zapotrzebowanie. Wiosną i latem dostępne są tanie oferty dla konsumentów z ogrzewaniem olejowym. W poniższej tabeli mamy średnie Ceny oleju opałowego W ciągu ostatnich dwunastu miesięcy.
data
Ceny oleju opałowego za litr
2023
15 lutego
1,05 euro
15 Marca
0,98 euro
15 kwietnia
0,97 euro
15 maja
0,87 euro
15 czerwca
0,89 euro
15 lipca
0,91 euro
15 sierpnia
1,05 euro
15 września
1,15 euro
15 października
1,15 euro
15 listopada
1,09 euro
15 grudnia
1,05 euro
2024
15 stycznia
1,02 euro
15 lutego
1,05 euro
15 Marca
1,01 euro
15 kwietnia
1,04 euro
Oprócz czasu zamówienia ważną rolę odgrywa również dostawca. Wielu właścicieli domów i… gospodarz Zapytaj swojego stałego agenta – często powodem jest bliskość domu. Ale porównanie jest opłacalne, zwłaszcza w czasach niestabilnych cen energii. Pomocne mogą być porównywarki takie jak „esyoil”. Najtańsza oferta jest ustalana na podstawie informacji takich jak kod pocztowy i zamawiana ilość. Oprócz kosztów oleju opałowego należy zawsze zwracać uwagę na potencjalne koszty dodatkowe, takie jak stała cena za kilometr.
Najczęściej zadawane pytania dotyczące cen oleju opałowego
Jakie czynniki wpływają na cenę oleju opałowego?
Na ceny oleju opałowego wpływają różne czynniki – m.in.:
Światowe ceny ropy naftowej
Współczynnik konwersji
Podaż i popyt
Warunki pogodowe, takie jak upał
Wydarzenia polityczne, takie jak konflikt na Ukrainie
Dlaczego ceny oleju opałowego się zmieniają?
Ceny oleju opałowego mogą ulegać znacznym wahaniom – także dlatego, że są ściśle powiązane z cenami ropy naftowej na rynkach międzynarodowych. Na te z kolei duży wpływ mogą mieć wydarzenia globalne, takie jak niestabilność polityczna, warunki pogodowe, zmiany w polityce finansowej i zmiany popytu.
Jak obniżyć koszty ogrzewania?
Opcji jest kilka – m.in.:
Poprawa efektywności energetycznej domu – na przykład poprzez izolację
Używaj energooszczędnych urządzeń i lamp
Regularna konserwacja systemu grzewczego
Świadome obchodzenie się z temperaturą pokojową
Kiedy najlepiej zamówić olej opałowy?
Generalnie latem ceny oleju opałowego są często niższe. W tych miesiącach zapotrzebowanie jest zwykle niższe niż zimą. Należy jednak pamiętać, że na tę ogólną tendencję mogą mieć wpływ inne czynniki, takie jak wydarzenia geopolityczne lub zmiany w wydobyciu ropy naftowej.
Gdzie mogę znaleźć aktualną cenę oleju opałowego?
Aktualne ceny oleju opałowego można znaleźć na różnych portalach porównywalnych. Informacji mogą także udzielić lokalni sprzedawcy oleju opałowego. Uwaga: Informacje są zawsze aktualne i mogą ulec zmianie.
Czy zamawianie większych ilości oleju opałowego ma sens?
Hurtowy zakup oleju opałowego może często skutkować niższą ceną. Ponieważ wielu dostawców oferuje zniżki ilościowe. Należy jednak wziąć pod uwagę również pojemność magazynu i zużycie.
Jak wahania kursów walut wpływają na ceny oleju opałowego?
Ponieważ na rynku światowym ropa naftowa jest generalnie sprzedawana w dolarach amerykańskich, wahania kursów walut mogą mieć wpływ na ceny oleju opałowego. Dla odbiorców oleju opałowego oznacza to: jeśli euro umocni się w stosunku do dolara amerykańskiego, może to spowodować, że olej opałowy stanie się tańszy dla konsumentów w strefie euro – i odwrotnie.
Jak uchronić się przed rosnącymi cenami oleju opałowego?
Niektórzy sprzedawcy detaliczni oleju opałowego oferują umowy, w ramach których konsumenci mogą zgodzić się na stałą cenę za określoną ilość dostawy w określonym terminie. Może to uchronić przed przyszłymi podwyżkami cen, ale niesie także ryzyko konieczności płacenia wyższej kwoty, jeśli ceny oleju opałowego ponownie spadną. Ponadto wydajne systemy grzewcze i dobra izolacja mogą zmniejszyć zużycie, a tym samym koszty paliwa.
Jak przydatne są internetowe porównywarki cen oleju opałowego?
Porównania cen oleju opałowego online mogą być bardzo przydatne, ponieważ pozwalają uzyskać przegląd aktualnych cen u różnych dostawców. Pozwalają znaleźć najtańszą ofertę i sprawdzić, czy ceny w danym regionie odpowiadają ogólnej tendencji rynkowej. Jednak oprócz ceny należy wziąć pod uwagę także jakość oleju opałowego i niezawodność dostawcy. Czasami mogą wystąpić dodatkowe koszty, takie jak opłaty za dostawę, które nie zawsze są wliczone w pierwotną cenę.
Na co powinniśmy zwrócić uwagę zamawiając olej opałowy?
Klienci oleju opałowego powinni przy składaniu zamówienia wziąć pod uwagę kilka punktów, a mianowicie:
Aktualne ceny oleju opałowego i możliwe zmiany cen
Oczekiwane zużycie i pojemność magazynowania
Jakość oleju opałowego Jakość oleju opałowego – musi spełniać wymagania systemu grzewczego
Mogą obowiązywać dodatkowe koszty, takie jak dodatkowe opłaty za dostawę.
Dostawca musi mieć dobrą reputację, a proces dostawy musi przebiegać sprawnie – ważne jest dobre przygotowanie
Jak cena dwutlenku węgla wpływa na ceny oleju opałowego?
Cena certyfikatów CO2 jest istotnym czynnikiem wpływającym na cenę paliw kopalnych – w tym oleju opałowego. Jeśli przedsiębiorstwa muszą płacić za emisję dwutlenku węgla, prowadzi to do wyższych kosztów produkcji i dostawy oleju opałowego. Firmy zazwyczaj przerzucają te dodatkowe koszty na konsumentów. Dlatego też wzrost cen dwutlenku węgla może skutkować także wzrostem cen oleju opałowego dla właścicieli domów. Alternatywą mogą być ekonomiczne systemy grzewcze lub systemy całkowicie odnawialne, takie jak pompa ciepła.
Polska jest jednym z wiodących producentów profili aluminiowych w Europie. Przemysł odgrywa ważną rolę w polskiej gospodarce, tworząc miejsca pracy i przyczyniając się do rozwoju wielu sektorów. W artykule przyjrzymy się bliżej produkcji profili aluminiowych w Polsce oraz omówimy jej historię, stan obecny i perspektywy na przyszłość.
Historia produkcji profili aluminiowych w Polsce
Produkcja z Profile aluminiowe Polska ma długą historię sięgającą lat 60. XX wieku. Powstały wówczas na Górnym Śląsku pierwsze huty aluminium, a wraz z rozwojem gospodarki socjalistycznej przemysł przeżywał dynamiczny rozwój. Po przemianach politycznych w 1989 roku wiele państwowych hut zostało sprywatyzowanych, a na rynek weszły nowe prywatne firmy.
reklama
Obecnie w Polsce działa kilkudziesięciu producentów profili aluminiowych. Głównymi ośrodkami produkcji profili aluminiowych w Polsce są:
Górny Śląsk: W tym regionie zlokalizowana jest największa w Polsce huta aluminium – Huta Aluminium Konin. Oprócz Huty Aluminium Konin w regionie działa szereg innych fabryk produkujących profile aluminiowe.
Wielkopolska: W Wielkopolsce działa szereg firm zajmujących się produkcją profili aluminiowych do różnorodnych zastosowań m.in. w budownictwie, motoryzacji czy meblarstwie.
Dolny Śląsk: Na Dolnym Śląsku działa kilku znaczących producentów profili aluminiowych, m.in. KGHM Polska Miedź SA i Aleris Aluminium.
Aktualny stan branży
Polska jest obecnie jednym z największych producentów profili aluminiowych w Europie. W 2023 roku produkcja osiągnęła poziom około 1,2 mln ton, co stanowiło około 5% produkcji światowej. Profile aluminiowe eksportujemy z Polski na cały świat, a głównymi odbiorcami są Niemcy, Francja, Włochy i Wielka Brytania.
Polska branża produkcji profili aluminiowych jest nowoczesna i dynamicznie rozwijająca się. Firmy inwestują w nowe technologie i maszyny, dzięki czemu mogą zwiększać swoją efektywność i produktywność. Ważną rolę odgrywa także jakość produktu, która przekłada się na jego konkurencyjność na rynku światowym.
czynniki sukcesu
Sukces produkcji polskich profili aluminiowych zależy od kilku filarów. Po pierwsze, polskie firmy korzystają z wysokiej jakości surowców, czyli wytapiania aluminium. Po drugie, stosowane są nowoczesne technologie produkcji, które zapewniają wysoką wydajność i precyzję. Po trzecie, polskie firmy oferują konkurencyjne ceny, co czyni ich produkty atrakcyjnymi dla klientów na całym świecie.
Istotnym czynnikiem jest także położenie geograficzne Polski. Bliskość rynków Europy Zachodniej oraz dostęp do portów morskich ułatwia eksport produktów.
Znaczenie produkcji profili aluminiowych dla polskiej gospodarki
Produkcja profili aluminiowych odgrywa ważną rolę w polskiej gospodarce. Przemysł tworzy tysiące miejsc pracy i przyczynia się do rozwoju wielu sektorów takich jak: b. Przemysł budowlany, przemysł samochodowy, przemysł meblarski i przemysł transportowy.
Ponadto produkcja profili aluminiowych jest ważnym źródłem dochodów państwa. W 2023 roku wartość eksportu profili aluminiowych z Polski wyniosła około 5 miliardów złotych.
Prognozy na przyszłość
Pomimo dynamicznego rozwoju, produkcja profili aluminiowych w Polsce stoi przed wieloma wyzwaniami. Jednym z tych wyzwań jest rosnąca konkurencja ze strony innych krajów, takich jak Chiny i Indie. Kolejnym wyzwaniem są wysokie ceny energii, które są ważnym czynnikiem kosztowym w produkcji aluminium.
Pomimo tych wyzwań perspektywy dla tej branży są optymistyczne. Oczekuje się, że w nadchodzących latach światowy rynek profili aluminiowych będzie się rozwijał, co będzie stanowić impuls do rozwoju branży. Wzrostu spodziewają się zwłaszcza producenci profili aluminiowych stosowanych w budownictwie i przemyśle motoryzacyjnym.
Kolejnym czynnikiem przyczyniającym się do rozwoju branży jest wzrost świadomości ekologicznej. Aluminium jest materiałem w całości nadającym się do recyklingu, co czyni go atrakcyjnym materiałem dla producentów i konsumentów.
Wyzwania i perspektywy
Polska ma potencjał, aby stać się jednym z czołowych producentów profili aluminiowych na świecie. Aby to osiągnąć, konieczne jest ciągłe inwestowanie w nowoczesne technologie, podnoszenie kwalifikacji pracowników i poszukiwanie nowych rynków zbytu.
streszczenie
Produkcja profili aluminiowych w Polsce to silna i dynamicznie rozwijająca się branża, która odgrywa ważną rolę w polskiej gospodarce. Przyszłość branży rysuje się obiecująco, a Polska ma szansę utrzymać pozycję jednego z czołowych producentów profili aluminiowych w Europie.
Wielu uważa projekt Tesli w Gruenheide za modelowy projekt dla inwestycji zagranicznych w Niemczech
Źródło: Niemiecka Agencja Informacyjna/Jörg Carstensen
Według badania przeprowadzonego przez firmę doradczą EY inwestycje zagraniczne w Europie spadły: o 11% mniej niż przed pandemią korony. Niemcy utrzymały swoją pozycję w rankingach, jednak różnica w stosunku do prowadzącej Francji ponownie wzrosła.
IJak wynika z badania, w zeszłym roku międzynarodowi inwestorzy ponownie ograniczyli swoje zaangażowanie w Niemczech. W 2023 roku zagraniczne firmy ogłosiły 733 projekty inwestycyjne w tym kraju – o dwanaście procent mniej niż rok wcześniej. To najniższy poziom od 2013 roku i szósty z rzędu spadek, wynika z analizy firmy audytorsko-doradczej EY.
W europejskim porównaniu Niemcy pozostają na trzecim miejscu – ale różnica w stosunku do Primus France ponownie się zwiększyła. EY odnotowało tam o pięć procent mniej projektów, ale wciąż było ich 1194, a za nią plasowała się Wielka Brytania, kraj spoza UE, z 985 (plus sześć procent). Największą liczbę inwestycji zagranicznych w Niemczech EY odnotował w 2017 r. – 1124 projekty. Przed pandemią korony w 2019 r. było ich 971. EY prowadzi badanie od 2006 r. Nie podano informacji o wielkości inwestycji.
Prezes zarządu EY, Henrik Ahlers, uważa ten spadek za niepokojący: „To sygnał ostrzegawczy” – zacytowano go w oświadczeniu: „Niemcy pozostają w tyle, podczas gdy inne kraje europejskie rozwijają się bardziej dynamicznie. Od 2017 r. Liczba projektów inwestycyjnych w Niemczech spadła o 35%, w Wielkiej Brytanii spadek sięgnął w tym okresie 18%. Z drugiej strony Francja osiągnęła wzrost na poziomie 20 proc. „Francja jest największym zwycięzcą wyjścia Wielkiej Brytanii z UE Unia Europejska. Z drugiej strony Niemcy straciły więcej inwestycji niż Wielka Brytania.
Ahlers wskazuje kilka przyczyn słabych wyników Niemiec, w tym wysokie obciążenia podatkowe kraju, wysokie koszty pracy, drogą energię i biurokrację. „Skutek: spadają inwestycje, nastroje wśród konsumentów i przedsiębiorstw są fatalne, a gospodarka rozwija się słabiej niż w jakimkolwiek innym uprzemysłowionym kraju”.
Rozwój również osłabł w całej Europie, ale nie w takim stopniu jak w Niemczech. W 2023 roku liczba ogłaszanych projektów spadła o cztery proc., do łącznie 5694 projektów, przy czym największą dynamikę wykazały Turcja (plus 17 proc.) i Szwajcaria (plus 53 proc.). Jednak w całej Europie nadal brakuje poziomu sprzed pandemii. Liczba projektów była o 11 proc. niższa niż w 2019 r.
„Europa rozpaczliwie potrzebuje inwestycji zagranicznych, a to badanie powinno pobudzić cały kontynent” – stwierdziła Julie-Lynne Tiegland, ekspert EY. Wzmocniłoby to europejską gospodarkę poprzez stworzenie możliwości zatrudnienia, zachęcanie do innowacji i promowanie eksportu. „Należy teraz podjąć pilne działania, aby zapewnić Europie utrzymanie konkurencyjności w obliczu coraz bardziej zaciekłej konkurencji ze strony Stanów Zjednoczonych i Chin” – stwierdził Tiegland.
Amerykańscy inwestorzy wycofują się
W zeszłym roku amerykańskie firmy nadal były najważniejszymi inwestorami w Europie i Niemczech – ale liczba projektów spadła o 15 proc., a w tym kraju aż o 22 proc. Ahlers obwinia warte miliardy dolarów programy wsparcia, takie jak ustawa o redukcji inflacji (IRA). „Amerykańska polityka lokalizacyjna ma wpływ” – powiedział. „Wygląda na to, że amerykańskie firmy inwestują więcej u siebie, a mniej w Europie”.
Amerykańscy inwestorzy w żadnym wypadku nie wykluczyli Niemiec jako lokalizacji dla biznesu, ale ich zaufanie zostało zachwiane. Ahlers powiedział, że przywrócenie tego stanu rzeczy powinno być najwyższym priorytetem dla polityki i biznesu w Niemczech. Ale nie może tu chodzić o wyścig po wsparcie. Należy raczej poprawić ogólne warunki. Ahlers był jednak sceptyczny, czy uda się to szybko osiągnąć: „Problemy w Niemczech są głębokie i mają charakter strukturalny, więc odwrócenie trendu nie będzie możliwe z dnia na dzień”. Niezbędna jest rzeczywista reforma podatkowa i ograniczone regulacje.
