Ważył tylko około dziesięciu kilogramów, wspinał się na drzewa i zjadał liście: najmniejsza znana małpa wielka żyła w południowych Niemczech. Świadczą o tym znaleziska w Allgäu.

Czasami wystarczy jedno odkrycie, aby zachwiać całą dotychczasową wiedzę. W tym przypadku były trzy: dwa zęby i rzepka.

Madeleine Boehm jest profesorem paleontologii na Uniwersytecie w Tybindze i Centrum Ewolucji Człowieka i Paleośrodowiska Senckenberga. We współpracy z międzynarodowym zespołem podczas wykopalisk w Bforzin w Allgäu odnaleziono zęby i rzepki. Od 2011 roku stopniowo odkrywają świat zwierząt sprzed 11,6 miliona lat.

Słonie, żółwie i wielkie małpy człekokształtne

W tamtym czasie południowe Niemcy były dużym, płaskim, bagnistym i dość wilgotnym obszarem. Klimat był zauważalnie cieplejszy i bardziej wilgotny niż obecnie. Z południa, z Alp, rzeki i strumienie płyną na północ. W tym czasie na terenie dzisiejszego Fürzen w Ostallgäu płynął strumień.

Mieszkający tu zoolog miał niewiele wspólnego z gatunkami, które można dziś spotkać w Niemczech: istniały trzy różne gatunki słoni, nosorożców i latających wiewiórek o rozpiętości skrzydeł przekraczającej metr. Przez rzekę przepłynęły wielkie żółwie, a na jej brzegu leżała wielka salamandra. Był to czas charakteryzujący się bardzo wysokim poziomem różnorodności biologicznej, o czym świadczą skamieliny w starożytnej kopalni gliny zwanej Hammerhead. Naukowcy zidentyfikowali tu obecnie ponad 150 gatunków kręgowców, a Boehm twierdzi, że ta różnorodność gatunkowa jest wyjątkowa.

Niewiele uwagi poświęcono niezwykłemu odkryciu

Zespół badawczy, wówczas jeszcze bardzo młody, już podczas pierwszego wykopu natrafił na jeden z omawianych zębów oraz rzepkę. Bez wątpienia były to szczątki małpy, ale badacze nie mieli pojęcia, co tak naprawdę znaleźli. „Wtedy myśleliśmy, że to małpa ze Starego Świata z rodzaju Pliopithecus” – mówi paleontolog Boehm. „Ponieważ wiedziano, że takie małpy żyły wówczas w południowych Niemczech, więc spodziewano się, że taki typ małpy się pojawi. .” Początkowo odłożyli odkrycia na bok.

Jednak w 2017 roku pojawiły się pierwsze wątpliwości. Ponieważ znaleźli kości innej małpy: „Danuvius guggenmosi” – była znacznie większa i wyraźnie była małpą wielką. Potrafi nawet poruszać się na dwóch nogach. Czy mała małpa może być też wielką małpą?

Znacznie mniejszy niż wszystkie znane wcześniej wielkie małpy człekokształtne

W końcu pojawił się kolejny maleńki ząb małpy – nawet nie centymetrowy. Dzięki szczegółowym analizom udało im się potwierdzić swoje podejrzenia i ostatecznie przekonać innych ekspertów: ząb należał do tego samego gatunku, u którego został po raz pierwszy odkryty. „To mała, wielka małpa, podobna do małych małp Starego Świata tamtych czasów” – mówi Boehm. Ich analizy zostały teraz opublikowane w czasopiśmie PLOS One.

Nowy gatunek nazwano „Buronius manfredschmidi”. Eksperci szacują, że dorosłe zwierzę tego typu waży około dziesięciu kilogramów. Madeleine Boehme nie chce spekulować na temat dokładnego kształtu małpy. Dotychczasowe odkrycia nie pozwalają na takie spekulacje.

Ale dla porównania: szympans waży około 50 kilogramów. Druga małpa Pforzine’a, Danuvius, również była większa i cięższa. „To sprawia, że ​​Boroniusz jest najmniejszą znaną małpą człekokształtną na świecie – zarówno wśród gatunków żyjących, jak i wymarłych” – mówi Boehm.

Poszukiwanie dowodów jak w kryminologii

Dwa zęby i rzepka – to nie wydaje się dużo, ale dla paleontologów może powiedzieć wiele. „Naszą naukę można porównać do kryminalistyki” – mówi Boehm. „Również tutaj często pozostaje tylko kilka niejasnych śladów, ale dzięki najnowszym ekspertyzie kryminalistycznej i odrobinie ostrożnej intuicji możesz zrekonstruować zbrodnię – lub naszą przeszłość, jako paleontolodzy”.

Oczywiście nie ma 100% pewności, zawsze jest to kwestia prawdopodobieństwa. „Możemy się do siebie zbliżać i stawiać hipotezy. Na szczęście z Boroniusem nie było to takie trudne, bo zęby wyraźnie pokazały, że w Pforzine mamy do czynienia z dwoma zupełnie różnymi gatunkami małp człekokształtnych.” Większy mięsożerca „Danuvius” i bardzo mały zjadacz liści „Buronius”. Naukowcy byli w stanie określić różne diety na podstawie grubości szkliwa zębów i kształtu koron zębów.

Znaleziona rzepka również dostarcza wielu informacji: na przykład u Boroniusa była stosunkowo grubsza i bardziej asymetryczna niż u Danuviusa. Poroniusz nie chodził w pozycji wyprostowanej, ale mógł być szczególnie przystosowany do życia na drzewach. Aby móc przeanalizować te szczegóły, znalezione kości zostały przeskanowane za pomocą tomografii komputerowej w laboratorium Centrum Senckenberga w Tybindze, a następnie porównane ze znanymi już gatunkami.

Jak dwa gatunki małp żyją obok siebie?

Ale nie tylko rozmiar czyni to odkrycie wyjątkowym: „To naprawdę niezwykłe, aby dwa gatunki małp człekokształtnych, Danuvius i Boroneus, żyły w tym samym środowisku w tym samym czasie” – mówi Boehm. „To pierwszy raz, kiedy odkryliśmy tę skamieniałość. Znajduje się ona również w obszarze, którego się nie spodziewaliśmy”.

Obecnie na przykład w Afryce Środkowej istnieją obszary, w których goryle i szympansy żyją w tym samym środowisku. „Ale to jest tropikalny las deszczowy – chociaż 11,6 miliona lat temu w południowych Niemczech było cieplej, jesteśmy na północ od Alp. Są tu ciemne zimowe miesiące, podczas których mieszany las liściasty zrzuca liście jesienią. zaopatrzenie w żywność jest sezonowo trudniejsze.”

Odmienny styl życia małp człekokształtnych – jadły inne rzeczy i poruszały się inaczej – prawdopodobnie umożliwił gatunkowi przetrwanie w tym samym miejscu i czasie. „Być może nie konkurowały ze sobą” – wyjaśnia Madeleine Boehm. Paleontolog twierdzi jednak, że w tworzeniu różnorodności biologicznej biorą udział procesy, które nie są jeszcze w pełni poznane. „Pojawia się obecnie wiele nowych pytań badawczych, które nie powstałyby bez tego odkrycia”.