W 2012 roku Sebastian Kleinau stanął przed trudnym pytaniem. Założyciel i dyrektor zarządzający berlińskiego startupu Talixo poszukiwał nowej lokalizacji dla swojego działu IT. Badał drogę do Indii, Afganistanu, Pakistanu. Ostatecznie trafił do Krakowa ze swoją firmą świadczącą usługi taksówkarskie i limuzynowe.

„Powodów Polski jest wiele” – mówi Kleinau. „Niemcy są blisko kulturowo, koszty pracy są nadal stosunkowo tanie, a szkolenia w Polsce, szczególnie w sektorze IT, są bardzo dobre”. Kleinau twierdzi, że jego polscy pracownicy stanowią główną przewagę konkurencyjną. Jest pewien: „Podejmę tę decyzję jeszcze raz”.

Założyciel nie jest w tym osamotniony. 95% niemieckich firm, które zainwestowały w Polsce, ponownie wybierze ten kraj jako lokalizację inwestycji. Tak wynika z badania firm przeprowadzonego przez Zagraniczną Izbę Gospodarczą. Liczba ta świadczy o intensywności stosunków gospodarczych pomiędzy obydwoma sąsiadującymi ze sobą krajami. I jak daleko firmy na wschód od Odry odsunęły się od chaotycznej sytuacji, która przedostała się do języka niemieckiego wraz z lekceważącym stereotypem „polskiej gospodarki”.

Nawet w czasie kryzysu finansowego PKB rósł

Tak naprawdę samo spojrzenie na liczby pokazuje, że od upadku żelaznej kurtyny do kryzysu finansowego polska gospodarka odnotowała więcej niż imponujący wzrost: w latach 1990–2008 PKB wzrósł z około 66 do 534 miliardów dolarów. Dolar amerykański. Od 1992 r. roczna stopa wzrostu Polski prawie zawsze była wyższa niż Niemiec. Nawet w roku kryzysu finansowego, kiedy niemiecka gospodarka spadła o około sześć procent, polska gospodarka wzrosła o 2,8 procent.

W przyszłym roku spodziewany jest wzrost o 3,8 procent; W Niemczech Federalne Ministerstwo Finansów zakłada obecnie wzrost o mniej niż jeden procent. Jednak PKB na mieszkańca, nieco ponad 13 811 euro, jest nadal znacznie niższy niż w Niemczech (około 40 000 euro).

Ale jak wygląda struktura gospodarcza Polski? Branża spożywcza z rocznymi obrotami na poziomie 50 miliardów euro jest najsilniejszą branżą w Polsce. Przemysł motoryzacyjny jest również jedną z ważnych gałęzi gospodarki w kraju. Ogółem ponad jedna czwarta wartości dodanej brutto Polski wytwarzana jest w przemyśle – średnia w UE wynosi 20 proc.

Niewiele jest jednak firm dużych, światowej klasy. Według rankingu najlepiej sprzedających się firm na świecie magazynu Forbes, koncern naftowy PKN Orlen był w 2018 roku największą polską firmą. Jednak z kwotą około 25 miliardów dolarów Orlen uplasował się na tej liście dopiero na 713. miejscu. Na kolejnych miejscach uplasowały się ubezpieczyciel Grupa PZU (770) i ​​Polski Bank (845). Państwo posiada udziały w trzech spółkach.

Średniej wielkości polskie firmy, takie jak Solaris, mogą stać się graczami globalnymi

Małe firmy są sercem polskiej gospodarki. Po upadku muru nastąpił rozkwit nowych przedsiębiorstw. Dziś gospodarka nadal czerpie korzyści z tej szerokiej gamy niezależnych przedsiębiorstw. „Polska już dawno przestała być warsztatem dla Europy” – mówi Michael Kern, dyrektor zarządzający Niemiecko-Polskiej Izby Przemysłowo-Handlowej. „W polskiej gospodarce jest kilka średnich firm, które w ciągu najbliższych lat mogą stać się międzynarodowymi graczami.”

Jako przykłady podaje producenta autobusów Solaris, wiodącego producenta autobusów elektrycznych, firmę programistyczną Asseco, „polski SAP” i firmę kosmetyczną Inglot, „które tak naprawdę można znaleźć na wszystkich lotniskach świata”. „Odpływ wykwalifikowanych pracowników prawie się zatrzymał, ponieważ wynagrodzenia na stanowiskach wymagających wysokich kwalifikacji w Polsce są nie tylko znacznie niższe, ale i koszty życia są niższe” – mówi Kern. „Ale w Polsce brakuje też wykwalifikowanych pracowników, szczególnie wykwalifikowani pracownicy sektora technicznego.

PiS stał się zagrożeniem dla serwisu

Wręcz przeciwnie, ostatnio widać oznaki ochłodzenia, głównie w wyniku polityki polskiego rządu. Od dojścia do władzy prawicowo-konserwatywnej partii Prawo i Sprawiedliwość w 2015 roku niemieccy biznesmeni narzekają na nieprzewidywalność polskiej polityki. Agencja rozwoju gospodarczego „Niemiecki handel i inwestycje” mówi o „patriotyzmie gospodarczym” i twierdzi, że rząd restrukturyzuje zakres możliwości finansowania w kierunku zwiększania krajowej wartości dodanej.

W efekcie Polska w 2017 roku straciła pierwsze miejsce w rankingu atrakcyjności lokalizacyjnej Niemieckich Izb Handlowych za Granicą w Europie Środkowo-Wschodniej na rzecz Czech. „W niemieckiej gospodarce istnieją obawy co do przewidywalności polskiej polityki gospodarczej” – mówi Kern. Nie chce jednak rozmawiać o protekcjonizmie.

Mercedes inwestuje w Polsce

Dla Polski są to Niemcy Bardzo ważny partner biznesowy. Od 1990 r. z Niemiec do Polski napłynęło inwestycje o wartości ponad 30 miliardów euro; Żaden inny kraj nie otrzymał tyle pieniędzy. Przeciwieństwem jest tylko miliard euro. Handel pomiędzy sąsiednimi krajami stale rośnie. W 2018 roku łączny wolumen sięgnął 118 miliardów euro, a Niemcy zanotowały silną nadwyżkę. Jednak jedna czwarta polskiego eksportu trafia do Niemiec. Największym eksporterem jest Volkswagen. W sumie w Polsce działa ponad 6500 niemieckich firm.

Liczby te są oczywiście znane także polskiemu rządowi. Przynajmniej więc duże niemieckie firmy rzadko spotykają się ze słowami krytycznymi wobec polskiej polityki. Przykładowo Mercedes planuje otworzyć w Polsce kolejną fabrykę w połowie 2019 r. Fabryka w Jaworze będzie produkować silniki wysokoprężne i benzynowe oraz ogniwa akumulatorowe. Przedstawiciele firmy chwalą, że pozwolenia środowiskowe i pozwolenia na budowę otrzymano „w rekordowym tempie”.

Cała rozbudowa infrastruktury również zostanie opłacona zgodnie z ich życzeniem. Tak naprawdę Polska przygotowuje obecnie pakiet inwestycyjny dla transportu kolejowego, jakiego „nie widziano od 80 lat i już nie będzie” – mówi Kern. Według doniesień, rozwój połączeń kolejowych do Niemiec zajmuje wysokie miejsce na liście priorytetów.