Berlin. Pod wrażeniem rosyjskiej wojny agresywnej na Ukrainie Polacy i Niemcy są bardzo zbliżeni w poglądach na politykę zagraniczną w stosunku do Rosji. Podczas gdy Polska zawsze postrzegała Rosję jako ogromne zagrożenie, w Niemczech tak nie było.

Teraz trzy czwarte Niemców i Polaków odczuwa militarne zagrożenie ze strony Rosji. Wynika to ze specjalnego wydania Barometru Niemiecko-Polskiego 2022, który w szczególności zajmuje się skutkami wojny na Ukrainie dla stosunków niemiecko-polskich.

W związku z tym poczucie zagrożenia ze strony Rosji w Niemczech wzrosło z 55% w lutym 2022 r. do 74% w marcu, a poczucie zagrożenia ze strony Polaków z 69 do 79%.

Trzy razy na przesłuchanie

– Biorąc pod uwagę nasze historyczne doświadczenia, Polacy zawsze czuli się zagrożeni przez Rosję – mówi Agnieszka Shada Konevay, profesor nauk politycznych w Instytucie Niemiecko-Polskim w Darmstadt i współautorka Barometru 2022.

W dorocznym sondażu na temat stosunków polsko-niemieckich, tuż przed wybuchem wojny na Ukrainie, w obu krajach przeprowadzono wywiady z 1000 osób w wieku od 18 do 75 lat. Po wybuchu wojny, na początku marca, autorzy badania ponownie zapytali uczestników o wybrane punkty.

Czy potrzeba więcej niemieckiej obrony?

Według sondaży przeprowadzonych w marcu 87 proc. Polaków uważa, że ​​Rosja jest krajem niewiarygodnym, który powinien się od niej uniezależnić w kwestiach energetycznych. Obecnie tak to postrzega 67 proc. Niemców, znacznie więcej niż w lutym, kiedy było to zaledwie 51 proc.

Patrząc na niemiecką obronność, poglądy ludzi w obu krajach nadal są zbieżne: 58 proc. Polaków i 55 proc. Niemców zgadza się, że większe niemieckie wysiłki obronne również przyczynią się do zwiększenia bezpieczeństwa Polski.

Na poziomie wzajemnej sympatii zwracają się ku sobie także Polacy i Niemcy. Podczas gdy w Polsce 50% ankietowanych sympatyzuje z Niemcami, to 43% dla Niemców.

Polacy pozytywnie patrzą na Niemcy

Wartości bezpośredniej niechęci do siebie utrzymują się od lat na niskim poziomie od 10 do 14 proc. Kategoria „ani sympatia, ani nienawiść” jest wciąż stosunkowo duża, co wskazuje, że uczucia Niemców i Polaków są często dość neutralne, choć zdaniem badaczy opinii często rolę po stronie niemieckiej odgrywa ignorancja.

„Ludzie często nie wiedzą wystarczająco dużo o swoim sąsiednim kraju, a następnie są ostrożni w swoich ocenach” – mówi politolog Shada Konevay.

Szacuje „antyniemiecki” twardy rdzeń polskiego społeczeństwa na zaledwie 4-5 proc. Poza tym, zgodnie ze skalą, Polacy postrzegają Niemcy przychylnie: 74 proc. ankietowanych ocenia niemiecką gospodarkę, 58 proc. poziom demokracji, a 57 proc. pozytywnie ocenia prawa obywatelskie.

USA są szczególnie popularne w Polsce

Jednak w rankingu sympatii dla krajów zaprzyjaźnionych z Polską Niemcy zajmują dopiero piąte miejsce po USA, Czechach, Wielkiej Brytanii i Francji. Podczas gdy 67 proc. Polaków lubi Amerykanów, tylko 50 proc. Polaków mówi to samo o Niemcach.

„Stany Zjednoczone zawsze prowadzą w naszych sondażach dużą przewagą”, wyjaśnia politolog Shada Konevay. Z drugiej strony wiąże się to z rolą wzorca w zakresie demokracji i wolności. Ale jest też potężny, jeśli chodzi o bezpieczeństwo.

„Amerykanie zawsze byli naszą wielką nadzieją, aby pomóc nam wydostać się ze strefy wpływów Związku Radzieckiego czy Rosji” – mówi Shada Koneva. A teraz, w czasie wojny na Ukrainie, są najwyższą gwarancją bezpieczeństwa Polaków przed Rosją.

Niemiecko-polski barometr jest opracowywany regularnie od 2000 roku i od kilku lat jest publikowany wspólnie przez niemieckie i polskie instytucje, Polsko-Niemiecki Instytut w Darmstadt oraz Instytut Spraw Publicznych w Warszawie, przy wsparciu Fundacji Konrada Adenauera i Fundacja Współpracy Polsko-Niemieckiej.