Niskie bezrobocie, setki tysięcy wakatów – lata wzrostu gospodarczego stworzyły w Polsce wiele nowych miejsc pracy. Korona niewiele zmieniła w kwestii boomu. Brak wykwalifikowanych pracowników do tego rośnie.

Długotrwały boom gospodarczy w Polsce wywrócił sytuację na rynku pracy do góry nogami: Europa ma jedną z najniższych stóp bezrobocia na świecie: od trzech do czterech procent, w zależności od sposobu jej obliczania. Chociaż wiele osób straciło pracę w wyniku lokautu, epidemia niewiele zrobiła, aby to zmienić. Większość z nich znalazła schronienie gdzie indziej i założyła własną działalność gospodarczą – Anna Vicha, konsorcjum polskich agencji zatrudnienia, szacuje, że w samym czerwcu było 300 tys.

„Polscy pracodawcy nie boją się iz optymizmem patrzą w przyszłość” – mówi Vicha. „Wszędzie już brakuje rąk; wolnych miejsc pracy jest dwa razy więcej niż w 2019 r. w Bosnaniu, Gdańsku, Warszawie, Krakowie i Wrocławiu. Duże miasta napędzają popyt”.

Nie pojawia się w wielu statystykach

Fakt, że miliony Polaków nadal zarejestrowanych jest jako bezrobotni, wynika w dużej mierze z niekompetencji. Oczywiście liczby bezrobotnych nie da się łatwo porównać: w kraju o niskich zasiłkach dla bezrobotnych wielu nie jest nawet zarejestrowanych jako poszukujący pracy. Jeśli stracisz pracę, gubisz się w rodzinie, wyjeżdżasz za granicę, zdobywasz ją jakoś – i nie pojawiasz się w statystykach.

Wskaźnik zatrudnienia, czyli statystycznie liczba osób, które faktycznie mogą pracować, ma wiele sensu. Polska przez długi czas miała tu stosunkowo słabe wartości, ale teraz przeniosła się na europejską pomoc, gdzie pracuje dwie trzecie pracujących biegunów.

Powinno to zbliżyć się do problemu, przed którym eksperci od dawna ostrzegali: niedobór wykwalifikowanych pracowników w końcu spowolni wzrost. Pod względem demograficznym Polska będzie najstarszym krajem w Europie, zwłaszcza po wejściu do UE, ze względu na dużą migrację młodych ludzi i niski wskaźnik urodzeń, ostrzega teraz ekonomista.

Przeważnie drobne ubezpieczenie społeczne

Obecnie jest zamykany przez setki tysięcy ukraińskich gości, którzy zazwyczaj posiadają jedynie tymczasowe zezwolenia na pracę. „Co najmniej 100 000 osób musi przyjeżdżać do naszego kraju co roku do 2050 r., aby wypełnić lukę populacyjną” – mówi Sonia Buchholz z prywatnej szkoły biznesu SGH. „To nie jest wykonalne politycznie ani społecznie. Dlatego powinniśmy przynajmniej spróbować wykorzystać potencjał istniejących imigrantów ekonomicznych, z których więcej niż dwóch jest wykorzystywanych poniżej ich możliwości”.

Ogólnie rzecz biorąc, polski rynek pracy to dziś udana historia, zwłaszcza dzięki pomocy finansowej dla poszkodowanych firm, między innymi, i wzmocnieniu skutków korony. Jest jednak wada: młodzi ludzie często znajdują się na fałszywych pracach samozatrudnionych bez zabezpieczenia społecznego, popularnie zwanych „umowami śmieciowymi”. Jednocześnie Justina Bogoska, ekspert rynku pracy na Uniwersytecie Warszawskim, mówi, że Polska jest najsmutniejszym pierwszym miejscem w Europie dla osób do 34 roku życia.